Uncategorized

UMBONO: Abahlukuluza abantwana ezikolo kabagwetshelwe ugodo

01 Jul, 2021 - 00:07 0 Views
UMBONO: Abahlukuluza abantwana ezikolo kabagwetshelwe ugodo

uMthunywa

AMAZWI abadala athi uthango ludla amakhomane asebonakala egcwaliseka mihla yonke kulezinsuku. Kubuhlungu ukubona abantu okumele bavikele abantwana sebeyibo ababahlukuluzayo.

Kulezinsuku amaphephandaba agcwele indaba zabazali, izihlobo kunye lababalisi abahlukuluza abantwana emacansini.

Ngenxa yokwanda kwabantu abadlova abantwana, sekunzima ukuthi abantu bethembane. Abazali sekunzima ukuthi bathembe izihlobo zabo ikakhulu ngempilo zabantwababo.

Sebebalutshwana abantu abavumayo ukuthi abantwababo bagcinwe yizihlobo ngoba besesaba ukuhlukuluzelwa abantwababo.

Kwesinye isikhathi ababalisi, abayibo abathatha isimo sabazali ngesikhathi abantwana besesikolo basuke baphenduke amaganyane babe yizitha zabantwana. Lokhu kusuka kudide ingqondo ukuthi pho abantwana bazavikelwa ngubani?

Usizi olukhulu yikuthi abanye balaba babalisi abaxhwalileyo ngobaba kunye labomama abakhulileyo,abazeleyo.

Kuyonale iviki iphephandaba leChronicle belimumethe udaba lomunye okhangela abantwana abangabafana esikolo seRhodes Estate Preperatory School (Reps) ohlukuluze abantwana abakubanga lesikhombisa lemfundo yaphansi.

Abafundi laba abaleminyaka engu-12 okudanisayo yikuba baze badinga usizo lwezempilakahle ngemva kwensuku ezingu-26.

Okudunga umoya yikuthi abanye ababalisi bathe sebezwe udletshana lokuthi indaba le isichwayisiswa bancweba umetheswacala indlebe wahle wadliwa ngumswenya. Laba babalisi abatshele omunye wabo ngokuthi indaba le isisezandleni zomthetho kambe bangakuthakazelela yini nxa isenzo leso singenziwa kwababo abantwana?

Kuqakathekile ukuthi umuntu nxa esenza okuthile komunye umuntu azibuze ukuthi yena angezwa njani nxa lokho kungenziwa kuye.

Amanye amanina alenhliziyo ezimbi, kabalaso isihelo. Endulo umzali wayehlonitshwa ngoba elesimilo kunye lesithunzi emphakathini. Kulezi insuku umntwana angaze abelohlupho kunzima ukuba abikele umbalisi kumbe esinye isihlobo ngoba laso singacina simhlukuluza.

Okunye okulusizi ngaloludaba yikuthi phezu kokubahlukuluza emacansini, abantu laba babuye babethusele, babathembise ukubabulala nxa bengabaceba kumbe babikele abanye ngalokhu abayabe bebenze khona.

Okuvamileyo yikuba indaba zokuhlukuluzwa ezifana lalezi kumele zibikwe kungakedluli amahola angu-72 kumbe insuku ezintathu ukuze lowo ohlukuluziweyo avikelwe ekuthelelekeni ngegcikwane leHIV, imikhuhlane ethelelwana emacansini kanye lokuzithwala okungahlelwanga.

Esikhathini esinengi izikliwi ezenza ukuganga lokhu ngabantu abayabe benikwe umlandu wokuvikela abantwana.

Abanye abantu baze bathi kungcono ukuthemba ilitshe kulokwethemba umuntu ngoba abantu sebaphenduka babazinyamazana.

Kuqakathekile ukuthi abantu bazinuke amakhwapha bahloniphe abantwana ngoba lokhu kubulala ikusasa labantwana.

Kungumbono kaMthunywa ukuthi ngabe uHulumende uyaqinisa imithetho mayelana lokuhlukunyezwa kwabantwana ikakhulu ezikolo. Ezikolo kumele ababalisi bananzelele abantwana ngazo zonke izikhathi ukuthi abahlukuluzekanga na emoyeni.

Ababalisi kumele babe lobudlelwano obuhle labantwana ukuze babatshele okubahluphayo.

Omunye umntwana uyabe ehlukunyezwa ngekhaya kusuke kubenzima ukuba uzabikela bani ngoba lababalisi bakhona sebaphenduka impisi eziphangayo.

Amapholisa kumele abophe zonke inswelaboya ezilomkhuba wokuhlukuluza abantwana kanye lalabo abancedisa ukuzicatshisa.

Share This:

Sponsored Links