uMthunywa
Imikhuba lamasiko AmaNdebele:
Ugwalo lulotshwe nguTommy Matshakayile Ndlovu loDoris Nomathemba Ndlovu belo Bekithemba Sodindwa Ncube
Ugwalo ludindwe yiMambo Press
Siqhubeka sifunda ngokudla kwesiNtu esikuqale kuviki edlulileyo. Minengi imihlobo yokudla lokhu, yikho nje sithi siyephambili ngakho. Idobi — ekwenzeni idobi kucacadwa amazambane awomileyo akhanzingwe abe esecholwa. Idobi leli lingafakwa emibhideni yomfushwa, lingafakwa njalo enyameni eyemihwabha.
Ihiqa lona luchago oluvuthiweyo kodwa lungakajiyi kakhulu ukuthi kuthiwe ngamasi. Ulaza lona ngamafutha abakhona ehiqeni. Amafutha la ayengulwa nxa kulungiswa ihiqa selithelwa eguleni ukuthi libe ngamasi. Ulaza lufakwa embhideni ukuze ibe mnandi. Olunye ulaza kuphekwa ngalo amagcobo okugcoba umzimba, iphehla.
Isathiyane siphekwa ngochago lwenkomo esiqalisa ukuhlambuluka. Nxa uchago lwendlezane lungasabi ngamahlaka lupheka isathiyane.
Kuhlanganiswa uchago lempuphu. Isathiyane sidliwa ngabafana lamantombazana amancinyane kuphela. Inkobe — kuphekwa umumbu owomileyo uqale wahululwa kumbe ufutho kuhlanganiswe lendlubu kumbe kuhlanganiswe lendumba. Yikudla okudliwa ebusika kakhulu.
Kwakusenziwa umphako nxa umuntu elohambo.
Amatshakada wona kugigwa umumbu owomileyo, uphekwe, uhlanganiswe lendlubu kudliwe. Abanye njalo babathande ukuthi nxa sokuvuthiwe bafake amazambane akhanzingiweyo asegigwa esenziwa impuphu. Yikudla okuthandeka kakhulu ebusika. Umngqutshu, kugigwa umumbu owomileyo, uphekwe. Umngqutshu udliwa lenyama. Yikudla okuthandeka kakhulu ebusika.
Umlaza kuthi nxa uchago seluvuthwa lwenze amanzi ngaphansi. Amanzi la yiwo athiwa ngumlaza. Umlaza umunywana. Abanye bayawunatha unjalo abanye bangavuba ngawo isitshwala.
Abafana bahamba lawo esibayeni bafike basengele uchago emlazeni-kuthiwa yikuqunga — nxa uchago lolu seluhlangana lomlaza lwenza amasi athandwa ngabafana. Amasi akhona athiwa ngumqungo. Umlaza ekhaya kwande ukuthi kuvutshelwe ngawo izinja.
Isancapha ngumumbu olinywa muva ukuze uvuthwe ngesikhathi abantu sebevuna. Umkumbi wona butshwala obulungiswa ngamaganu avuthiweyo. Amaganu la ayabhotshozwa afakwe embizeni, amakhasi alahlwe. Embizeni lapho kuthelwa amanzi kubesekuvalwa kuhlangane ngci.
Kusasa kwakhona kukhutshwa imbumbuluza zamaganu kuphinde kwengezelelwe amanye amanzi, kuvalwe kuthi ngci ukuze kungangeni moya.
Ngelanga elilandelayo sekunganathwa nxa sekubilile. Ukubila kwakhona kuzakuya ngokuthi abantu bafuna kubabe kakhulu na kumbe bafuna okumnandi yini. Umkumbi unathwa ehlobo kuhlakulwa.
Izinhlwa zona ziphuma nxa izulu lingana kulandele ilanga. Ziyagolwa, zikhanzingwe zidliwe. Zilamafutha. Ziyatshebisa isitshwala. Izinhlwa zingumhlobo wamagenga.
