Abafuyileyobaxwayiswa ukuqaphelaisikhathisezulu

11 Nov, 2021 - 00:11 0 Views
Abafuyileyobaxwayiswa ukuqaphelaisikhathisezulu Umhlabathi osulindele ukulinywa

uMthunywa

Khanyile Ndebele
ABAKHANGELA ngezezifuyo kunhlanganiso ye-Agritex sebekhuthaze abalimi abafuyileyo ukuthi balungiselele isikhathi sezulu ukuze izifuyo zabo zingaphambaniseki.

UMnumzana Addmore Chikohwa, onguPrincipal Livestock Officer, esabelweni seMatabeleland North, uthe abalimi abafuyileyo kufanele bahlabise inkomo zabo ukuze bazivikele kumkhuhlane weLumpy skin kusasele inyanga ezimbili ukuthi izulu liqale ukuna.

Uthe lokhu kwehlisa amathuba okuthi zibanjwe ngumkhuhlane lo.

“Abalimi kufanele babone ukuba bayadoza izifuyo kungavele kune izulu lakuqala eliyisilinganiso se-20mm kusiya ku 30mm ukuze bazivikele kuzibungu ezingazihlasela njalo lokhu kuyagezisa ingcekeza esiswini.

Uthe okunye okuqakathekileyo yikudibhisa izifuyo ngesikhathi sezulu ngoba imikhaza iba minengi.
“Okunye abalimi okumele bakwenze izulu lingakani yikuthi balungise izibaya zabo. Abalimi kufanele bafake amazenge ezibayeni zabo ukuze izifuyo zinganethwa njalo benanzelele ukuthi izibaya ziphakeme ukwenzela ukuthi kungagcwali udaka phakathi ngoba ziphila nzima lapha okulodaka khona.

“Abangakwenza ukuvikela amaxhaphozi phakathi kwezibaya yikugebha imigelo duze lezibaya  lapho amanzi azabe egelezela khona engami phakathi kwesibaya,” kuchasisa uMnu Chikohwa.

Uthe isikhathi sezulu yisikhathi lapho okuzalwa amazinyane lamathole.
“Amathole lamazinyane akumelanga ahambe labonina egangeni ukuze avikelwe ekunethweni lizulu  ngoba acina engenwa ngumqando afe ngoba ayabe engakaqini. Kufanele asale evalelwe.

UMnu Chikohwa uthe abalimi kumele babone ukuthi bayanika izifuyo zabo ukudla nxa sebezaqalisa ukulima.
“Izifuyo kumele zinikwe ukudla ukuze zithole amandla okusebenza. Okunye ukudla kuyaboliswa lizulu abangakwenza yikuthenga ukudla zingasweli okokudla iloba ukuzipha ukudla abakugcinayo ngomnyaka odlulileyo.

“Okunye njalo yikukhangela ukuthi izulu line okunganani, baqaphele imfula engabe igcwele ukuze bavikele izifuyo zingakhukhulwa ngamanzi.

Uphethe ngokuthi abalimi kumele bahlolisise ukuthi indawo abakuyo ayikho phansi ukuze bavikele izifuyo zabo kuzulu elikhulu elingakhukhula izifuyo. Uthe okunye abangakwenza yikuthi nxa lapho okulesibaya kugelezela amanzi kumele bazithuthe.

Share This:

Sponsored Links