Vikelani amatamatisi emikhuhlaneni

21 Mar, 2024 - 00:03 0 Views
Vikelani amatamatisi emikhuhlaneni

uMthunywa

Langelihle Moyo

ABALIMISI sebekhuthaze abalimi ukuthi balime isilimo samatamatisi, ngoba yisilimo esingalinywa umnyaka wonke futhi umlimi angenelisa ukuqhuba ibhizimusi elikhulu ngaso.

UNkosazana Moreblessing Dube ongumlimisi eSigodini esabelweni se-Matabeleland South ulandise ngokulinywa kwamatamatisi kanye lemikhuhlane ehlasela isilimo lesi. Uthe umlimi kumele ananzelele inhlabathi alima kuyo ngoba ilakho ukugcina imikhuhlane elakho ukwehlisa isivuno somlimi.

“Umhlabathi ulakho ukuba lemikhuhlane elakho ukuphambanisa isivuno somlimi. Amatamatisi alakho ukuhlaselwa ngumkhuhlane wokubuna. Umkhuhlane lo uyabe uvelela emhlabathini.

“Umkhuhlane lo ungena esilinyweni ngamanxeba abasempandeni nxa kumila ezinye impande, okuyikho okwenza isilimo sibune amahlamvu eseseluhlaza,” kuveza uNkszn Dube.

Uthe umkhuhlane lo unganqotshwa ngokuthi umlimi atshintshanise izilimo ensimini yakhe.

“Umlimi engavikela isilimo sakhe emkhuhlaneni lo ngokutshintshanisa izilimo endaweni yakhe yokulima okweminyaka emithathu. Ngaleso sikhathi akumelanga ahlanyele amagwili, i-green pepper kanye le-sunflower kuleyo ndawo,” kulandisa uNkszn Dube.

Ubuye waveza ukuthi ifethalayiza layo ilakho ukubulala indlela isilimo okumele sikhule ngayo.

“Ifethalayiza yomhlobo we-nitrogen iyadingakala nxa amatamatisi esezele. Ifethalayiza le kumele ifakwe nje mbijana ngemva kwamaviki amane aze avune isilimo sakhe ngoba layo ilakho ukubulala isivuno nxa ingafakwa kakhulu.

“Umlimi engafaka ifethalayiza enengi isilimo sakhe siyaba lamahlamvu amanengi njalo sikhula sibe side singabi labantwana abanengi, isivuno sibe sesisiba phansi,” kutsho uNkszn Dube.

UNkszn Dube ukhuthaze abalimi ukuthi baqaphele umkhuhlane otshintsha umbala wamahlamvu amatamatisi.

“Omunye umkhuhlane umlimi okumele awuqaphele esilinyweni sakhe yikutshintsha kombala wamahlamvu usiba ngumbala olithanga. Lokhu kwenziwa yikukhudumala komhlabathi, ukufa kwamahlamvu amadala lokuswelakala kokudla kwe-nitrogen, potassium le-iron.

“Amahlamvu atshintsha umbala njalo ngenxa yamagcikwane ahlasela isilimo sonke kusukela empandeni ngakho umlimi kumele alimuke sibili ngoba kayelapheki,” kuphetha uNkszn Dube.

Share This:

Sponsored Links