uMthunywa
Kulezinsuku abaculi bakamaskandi baza njengenkomo ezeleyo Mthwakazi kaNdaba. Kule iviki iphephandaba lize lengqungquthela yomculo kamaskandi ijaha elidabuka kwelePlumtree elidume ngokuthi nguKB. Utshaya kuvuke usinga kutshotshobale ongcethe lamagubhane ezihlahleni.
Kungaba ngubani kambe ongapheka uluju lwenyosi lolu kwezomculo ngaphandle kukaButholezwe Nyathi (BN) umholi weqembu elithiwa ngaBafana bakaMzilikazi. Kayihlabeli nje lindoda ilomuntu phansi. Othanda ukujabula kule iviki nansi ingxoxo enambithekayo phakathi komculi lo lentatheli yephephandaba likazulu uCornelius Luphahla (CL).
CL: Uzulu uthanda ukwazi ukuthi ngubani uBongani Nyathi njalo uze uqale ukucula waqumbaqunjwa yini mfokaMdluli?
BN: Mina ngazalwa mhlaka 23 Mpandula ngo 1984 esigabeni seKwite ePlumtree. Ngakhulela lapha-ke kwathi ngo1990 ngayangena uGiredi 1 eKwite Primary School ngaze ngayaqeda i-primary ngo1996. Ngaqhubeka njalo ngezifundo zami kwathi ngo1997 ngayangena uFomu 1 ePhakamani Secondary School ePlumtree ngaze ngayaqeda uFomu 4 ngo2000.
Kwathi ngenxa yokuthi ngangihlala ngilalela umculo weNdolwane, ngo2001 sasungula-ke iqembu lethu lomculo we-rumba elalithiwa yiTahangana. Lapha-ke sasicula ezikolo kanye lemikhosini etshiyeneyo. Ngo2002 ngayasebenza eKardek ePlumtree ngaze ngasuka ngo2004 ngaya kwele South Africa ngahlala khona kwaze kwathi ngo2010 ngaqala umculo kamaskandi.
CL: Akutsho jahelibanzi ukuthi ingoma zakho wandise ukuzitshayela ngaphi njalo sowakhipha amadlalade amangaki?
BN: Mina lokhe ngaqala ukucula sengakhipha amadlalade amathathu njalo ngiwakhiphela kweleSouth Africa. Elakuqala ngelika2010 elithi Bathini Lababafana, lalandelwa ngelika2012 elithi Hlehlani Bafana, ngacina ngelika2014 elithi AmaNdebele.
Ingoma zami lezi ngizitshayela emikhosini etshiyeneyo efana lemitshado, kuma-shows, lakweminye imikhosi eyake ibekhona lapha. Kwelakithi ngikhangelele ukuyatshayela khona ekupheleni komnyaka ngoba kangandanga ukuyatshayela khona.
CL: Njengomculi akutsho ukuthi abantu bathini ngomculo wakho njalo ukhangelele ukwenzelani uzulu lonyaka?
BN: Abantu bayawujabulela kakhulu umculo wami njalo bangikhuthaza ukuthi ngiqhubekele phambili ngokucula. Okunye njalo bangikhuthaza ukuthi ngibakhiphele i-DVD bazibonele ngamehlo umsebenzi lo engiwenzayo.
Ngalokhu mina ngikhangelele ukukhiphela uzulu elinye njalo idlalade lonyaka ukuze aqhubekele phambili ejabula. I-DVD lalo ngiyathembisa ukuthi ngingathola imali ngizalikhupha ngoba lidinga imali enengi.
CL: Bunzima bani oyake uhlangane labo njengomculi njalo ngaphandle kokucula msebenzi bani owenzayo?
BN: Ubunzima engiyake ngihlangane labo yikuswela imali yokuzithuthukisa ekuculeni kwami. Lokhu kudala ukuthi kubenzima ukuba ngitshaye kuhle ingoma zami ngoba kudingeka imali ikakhulu ekukhipheni amadlalade lekwenzeni ama-shows.
Okunye njalo mina kangisebenzi ngiphila ngokuhlabela kuphela ngakho kuba nzima ukuthi ngithole imali ngoba ingoma zami ngizithengisela esitaladeni.
CL: Nkuthazo bani oyipha abaculi bakamaskandi njengoba lawe ucula umaskandi?
BN: Kubaculi bakamaskandi ngithi kababambelele emculweni njalo bengathukani engomeni zabo abaziculayo ukuze babe lesithunzi. Okunye njalo ngithi bengaze baxana nxa bethe baba lama-shows ngoba inengi labo lisuka lixabane libanga ukuthethisana emculweni.
