uMthunywa
Kuliviki sizaxoxa ngokuthethela. Ngesiko lesiNdebele umuzi munye ngamunye wawulenkomo yawo yamadlozi. Inkomo le yayibekwa yinhloko yomuzi ngemva kokuboniswa kwakhe ngosiyazi.
Uxolo ukusebenzisa isikhathi esidluleyo, abanye abalokhu bebambele emasikweni bayakwenza lokhu.
Lokhu kwenzakala ngemuva kokuba sekube lezinto ezingahambi kuhle ekhaya.
Abantwana bengahlala begula kumbe izifuyo zingazali kuhle, ziphunze kumbe ukuhlala zidliwa yizilo, babethi bayabuzisisa kubosiyazi batshelwe ukuthi uyise ufuna inkomo yakhe.
Ekutshelweni ngenkomo le bahle batshelwe lokuthi kumele ibe yinkomo enjani; inkunzi kumbe inkabi lombala wayo uhle uqanjwe. Inkomo yamadlozi kujayeleke ukuthi ibemnyama tshu. Ingabi labala kumbe njalo ibebomvu, ingabi labala.
Nxa isibekiwe leyonkomo abantwana sebeyibiza ngokuthi “ngubabamkhulu”. Isihlonitshwa njengaye ubabamkhulu. Yayingatshaywa kumbe ngithi kayitshaywa loba yelusiwe kodwa iyacelwa ukuba yenze lokho abafuna ukuthi ikwenze. Ingaze ibe yinkabi kayibotshwa.
Kayenzi msebenzi ngaphandle kwakhonokho ukuthi ngumnini wesibaya, yiyo egcine umuzi.
Konke abafuna ukukwenza ekhaya lapha bakwethula kuyo. Yayilandwa ntambama loba ekuseni ifike ibikelwe.
Nxa isindala sebebona ukuthi isingangenwa layimikhuhlane lula iyethulwa ukuba ngubabamkhulu kufakwe kwenye encinyane esithatha indawo yayo. Lokho sekwenziwe yona sekumele ibulawe.
Kubizwa abantwana bonke beze ekhaya ihlatshwe-ke idliwe. Kayithengiswa loba sekutheni inkomo yamadlozi.
Kweminye imizi kwakusiba lembuzi njalo okuthiwa ngekagogo. Imbuzi leyo kwakwande ukuthi ibengemnyama. Izikhathi ezinengi izifuyo lezo ezazibekwa kwakumele zibe lombala owodwa hatshi emibili. Kweminye imizi njalo ugogo wayafune ibizo lakhe libizwe komunye umntwana. Lokhu wayekuveza ngendlela ezinengi.
Umntwana lowo wayengahlala egula, kumbe khonapho ekhaya abantu bangabe besahlalisana kuhle kumbe njalo izifuyo zihlale zisifa.
Bazakuthi sebesiyabuza kubosiyazi batshelwe okufunwa ngugogo. Nxa lowo mntwana okhethiweyo esephiwe lelobizo usezabizwa kuthiwe ngugogo. Kumele ahlonitshwe laye njengalokho okwenziwa ugogo.
Umntwana lo kumele kube ngumntwana oyinkazana. Njengoba engugogo walapha ekhaya usengumuntu oqakathekileyo ngakho konke okuqakathekileyo okwenziwa ekhaya kumele abikelwe.
Njengoba eyinkazana kuzakuthi mhla esesiyakwenda batshelwe abalapha ekhaya lapho endela khona ukuthi bathethe ugogo walapha ekhaya.
Sizaqhubekela phambili lindaba ngesibanga esizayo.
