uMthunywa
ULIMI olukhulunywa ngabantu luyingxenye yabo. Abantu bayilokhu abayikho khona ngenxa yolimi.
Ulimi yilo olusitshengisayo ukuthi abantu abathile bangabantu abanjani. Ngalokho-ke ulimi luqakathekile ekusigoqeni sisemanzi.
Nxa bezama ukuzibamba zisemaphuphu abadala basebenzisa ulimi ukuthinta laba abalahlekayo.
Lokhu kugoqela izaga zona eziyingxenye yolimi lwabantu.
Esinye lesinye isizwe silendlela yokukhulisa abantwana baso.
Kusemqoka ukuthi sinanzelele ukuthi abadala abathandi ukufakela abantu imigoqo ukuthi bangenzi lokhu lalokhuya kodwa basebenzisa ulimi ngenye indlela.
Bangasebenzisa izaga kumbe inganekwane. Ngalokhu kuyabaluleka ukuthi isizwe esingananzi ulimi lwaso siyafana nje lomuntu onqunu ongabulawa ngumqando.
Kuliviki kunkundla zokuxhumana kanye lakwamanye amaphephandaba bekulombiko wokuthi iYunivesithi yeLupane isisungule i-degree yolimi lweKalanga. Ngumsebenzi omuhle lo .
Njengephephandaba elisekela njalo eliphakamisa indimi zakuleli zonke sithanda ukutshayela ihlombe iyunivesithi le ngokuthatha inyathelo lokuzethemba lisungule izifundo lezi.
Kuyajabulisa ukuthi sokuzakuba labantu asebezakwenza izifundo zesiKalanga okuzaphathisa ukuthi kube lababalisi kanye labantu abazingcitshi kwezokukhulumisana kulimi lolu abaqeqetshiweyo.
Kungumbono waleliphephandaba ukuthi inyathelo likaHulumende lokunanzelela indimi zonke ezikhulunywa kuleli kusisekelo sombuso welizwe kanye lokuthi lezondimi loba abanye besithi “zincane” zifundiswe ezikolo, yikho okusifikise kulesi isigaba.
Kuyajabulisa okwenziwe yiLupane State University ngoba kutsho ukuthi abantu sebezafunda indimi zabo lezo baze bayefika kusigaba sokucina kumfundo yaphezulu.
Lokhu kuzenza njalo abantu baziqhenye ngendimi zabo hatshi okwamanje lapho abanye abantu abesaba ukukhuluma indimi zabo ngoba besithi ziyabayangisa.
Lokhu kuyangiswa zindimi zabo kubangelwa yikuthi abazifundi esikolo kanye lakumakolitshi ngakho babona ingani kumele zikhulunywe kweluswe inkomo kuphela hatshi phakathi komtshova edolobheni.
Silethemba ukuthi amanye lawo amayunivesithi azabona ukuqakatheka kwenyathelo elithethwe ngabeLupane labo banyathele ngonyawo olufanayo.
Kungumbono waleliphephandaba ukuthi kwelinye ilanga, ngomunye umnyaka kube sokulamakolitshi atshiyeneyo kuleli alama-degree endimi okuthiwa ngezincane afana lesiVenda, Tonga kanye lesiNambiya.
