uMthunywa
Silo Cornelius Luphahla
BAKAMALANDELA njengoba kuphilwa kanye kulo umhlaba kubalulekile ukuthi sinakekele impilo zethu. Ngitsho amazwi la ngenhloso yokuxwayisa uzulu ukuthi kufanele sazi ukuthi zinengi ingozi ezingasehlela kodwa ilihlo kalimane lixhotshwe libhekile.
Angithi nje kulezinsuku abantu sebephelile beqedwa yimifula le egcwele okwesabeyo njengoba izulu lisina kangaka.
Yebo kambe siyake sizizwe ingozi zamanzi eminyakeni edluleyo kodwa okwalonyaka sokwedlulise amalawulo.
Isimanga yikuthi kuthi kunjalo abantu lokhe beqhubekela phambili beziphosela njalo emanzini okwengqukumbane umdlwane ongakathungululi.
Abanye ngabagalula kusebusuku khonapho besazi ukuthi izulu liyana umfula ungagcwala noma nini. Kwenzakala lokhu khonapho umuntu wakhona ekhulele kuleyo ndawo esazi ukuthi umfula lowo uleziga ezinjani kodwa asuke akutshaye indiva. Ngemva kwalokho uzwe izihlobo zakhe sezisithi uhlungiwe. Kambe kungahlungwa isigaba sonke ngesiga sinye kumbe okunye kuyabe sokuyikungalaleli izixwayiso nje?
Mthwakazi kaNdaba, kaliboni yini ukuthi isizwe siyatshabalala siqedwa ngamanzi okwensuku zikaNowa owatshiwo liBhayibhili elingcwele? Njengoba siphela kangaka macebo bani eseliwabumbile ngokunakekela ikusasa lenu?
Angithi nje eGwanda ngikhuluma nje abantu asebefele emanzini sebeseqa izandla ezimbili khonapho kuhlangene abantwana labadala. Yebo kambe abantwana kuyezwakala singathi mhlawumbe ingozi iyenzakala njengoba bengakaqedisisi kodwa abadala-ke kuthiwani ngabo?
Ngikhuluma nje kuviki ephelileyo kulendoda ethe ivela etshwaleni phakathi kwamabili yagalula emfuleni uPelele yafela phakathi. Isimanga yikuthi kuyaziwa ukuthi umfula lo uyingozi ngoba banengi abantu asebephelele kiwo.
Khona kambe phakathi kobusuku ungawabona njani amanzi ukuthi ayachapheka njengoba bethi amanzi azwiwa ngogodo? Asazi-ke lapho kumbe yikho ukuhlungwa lokho esizwa ngakho? Kakho okwaziyo kwazi uMvelinqangi, thina simana sibalise amabala engwe oZibhincamakhasana bazithuthe baziphendule bazinandise kodwa okuqakathekileyo yikuthi sibekwazi ukuzinakekela ezingozini.
Kubontanga ikakhulu okhekhe kuqakathekile njalo ukuthi bazali lixwayise abantwana ukuthi amanzi ayingozi. Yebo kambe abanye behlelwa zingozi lezi ngesikhathi bevela ezikolweni njengoba inengi labantwana emakhaya lichapha imifula nxa lisiya esikolweni. Noma kunjalo kuqakathekile ukuthi nxa umfula ulamanzi bazali lingavumeli abantwana ukuthi bahambe esikolo ngoba bengehlelwa yingozi ikakhulu nxa sebephenduka.
Nxa libone amanzi emancane laselihambisa abantwabenu esikolo kuhle ukuthi ngesikhathi sebetshayisile esikolweni libahlangabeze ngoba kungenzeka bathole umfula usugcwele bangene baphethe sebegalula. Bakwethu nakekelani ingozi zamanzi njengoba zivamile kulezinsuku.
