uMthunywa
Iphephandaba likazulu njengoba nje maviki wonke liliphathela abantu asebevuthise inkundla yokuzithokozisa ngendlela ezitshiyeneyo kule iviki ngokufanayo uMthunywa uze lembongi yohlanga ehaya kuthule ngitsho legubhane umculi omkhulu wezinyoni.
Imbongi le nguMbongeni Banda ijaha elimajaha mabili elingena kuvungame ngitsho lamaxhegu asemxhiliba.
Kayihayi nje lindoda yenza izimanga. Nansi-ke ingxoxo emnandi okwamagama phakathi kwembongi le uMbongeni Banda (MB) lentatheli yephephandaba likazulu uCornelius Luphahla (CL).
CL: Jahelibanzi umphakathi uthanda ukwazi ukuthi ngubani uMbongeni Banda?
MB: Mina ngazalelwa esibhedlela seMpilo koBulawayo mhlaka 30 Ncwabakazi ngomnyaka ka1997. Ngakhulela elokitshini leNkulumane 5 khonapha edolobheni lakoBulawayo kwathi ngo2003 ngayafunda uGiredi 1 eGlenview Primary School. Ngaqhubeka ngezifundo zami ngaze ngayaqeda uGiredi 7 kulesisikolo.
Ngemva kwalokho ngaya kuFomu 1 eGlenmore High School, ngomnyaka olandelayo ngasuka njalo ngayafunda eHamilton High School ngaze ngayaqeda uFomu 4 khona ngo2013. Ukuba yimbongi lokugida ngaqala ngo2011 sokuze kulamuhla angikami. Ngaqhubeka-ke ngiyimbongi khathesi ngisebenza ngikuqembu leSekunjalo Ma-Africa engihlangane lalo lonyaka ngoZibandlela.
CL: Akutsho mfokaBanda ukuthi uze uqale umsebenzi wokuba yimbongi waqunjwaqunjwa ngubani njalo abantu bathini ngomsebenzi wakho?
MB: Mina okwenza ngaqala ukuhaya yikuthi ngasuka ngakhangwa ngumsebenzi wobumbongi owawusenziwa nguAlbert Nyathi ngoba wayehaya kamnandi. Ngakubona lami ukuthi ngiyakwenelisa noma nje ngalesosikhathi ngangisafunda. Ngathi ngiqeda uFomu 4 ngahle ngaqala-ke ukuhaya lami ngasungula inkondlo zami ngazifaka emphakathini.
Ngalokhu abantu bayawujabulela kakhulu umsebenzi wami ngoba nxa ngithe ngabamema babuya ngobunengi babo kuze kubuye labantwana abancane. Okunye njalo abantu bangikhuthaza ukuthi ngiqhubekele phambili ngomsebenzi lo ngingadeli ngoba ngiyabajabulisa kakhulu njalo bangikhuthaza ukuthi ngikhiphe idlalade ukuze bazikholisise ngalo besezindlini zabo.
CL: Lokhe waqala ukuhaya inkondlo zakho wandise ukuzenzela ngaphi njalo ukhangelele ukwenzelani uzulu lonyaka?
MB: Njengembongi ngandise ukuqhuba umsebenzi wami lo wokuhaya emikhosini etshiyeneyo egoqela imitshado, imidlalo, amadili okuzalwa kanye lembukiso etshiyeneyo. Ngalokhu-ke lonyaka ngikhangelele ukuvakatshela uzulu ngisenza imibukiso ngijabulisa abantu ngenkondlo zami.
CL: Ngaphandle kokuba yimbongi akutsho ukuthi msebenzi bani owenzayo?
MB: Mina ngiphila ngokujabulisa abantu kuphela, akula omunye umsebenzi engiwenzayo. Ngezinye indlela ngingathi ngileziphiwo ezinengi kakhulu kwezokuthokozisa abantu. Ngaphandle kokuba yimbongi ngiyagida njalo ngiyatshaya kakhulu ingungu. Lokhu ngikwenza kuqembu leSekunjalo okuyilo engisebenza lalo kulezinsuku.
CL: Abantu abadume ngezokuthokozisa uzulu bandise ukuhlangana lenhlupho ezehlukeneyo, wena njengomunye wabathokozisa uzulu nhlupho bani oyake uhlangane lazo kulo umsebenzi?
MB: Emsebenzini lo zinengi inhlupho engihlangana lazo ezenza kubenzima ukuthi ngiqhubeke kuhle ngijabulisa uzulu. Okokuqala ngikhathazwa yikuswela imali yokuzithuthukisa ukuze ngenelise ukwenzela uzulu umsebenzi awuthandayo onjengokumkhiphela idlalade.
Okunye njalo ubunzima engihlangana labo yikuthi abanye abantu abasisekeli kuhle kodwa baqakathekisa abaculi kumbe imbongi ezikwamanye amazwe. Lokhu kwenza kube nzima ukuthi ngithuthuke ngoba kumele ngithuthukiswe yibo kulo umsebenzi.
