uMthunywa
Blessing Moyo
INHLANGANISO ebona ngezokulima eye-Agritex isixwayise abalimi kundawana zonke zelizwe ukuthi balandele indlela zokulima imbambayila ababafundisa zona ukuze bathole inzuzo enhle.
Umlimisi we-Agritex uNkosikazi Zenzele Ndlovu uthe abafisa ukulima imbambayila kabalandele indlela zokulima ezimbili; eyokuhlanyela embundwini kumbe eyokuhlanyela emgelweni.
Ekhuluma loMthunywa, uNkkz Ndlovu uthe umlimi angenza umbundu wembambayila kumbe ayihlanyele emhlabathini egebhe umgelo omncane njengendlela okulinywa ngayo amazambane.
“Umlimi angalima imbambayila ngokuzilima phakathi kwemigelo njengendlela abalima ngayo amazambane kumbe baqale benze imbundu babe sebeyilima.
“Okubalulekileyo kundlela lezi zombili yikuthi umhlabathi okuhlanyelwa kuwo kumele ube ngobuthakathaka ukuze imbambayila yenelise ukuzala kuhle njalo lempande zayo zinabe kuhle zingavinjwa yikoma komhlabathi.
“Imbambayila yisilimo esingahluphiyo ukulima njalo kumele umlimi asihlanyele ngesikhathi sezulu ukuze amaxhakela akhona abambe masinyane,” kuchasisa uNkkz Ndlovu.
“Imbambayila ayifuni kulinywa esidakeni ngoba iyehluleka ukuzala ifuna umhlabathi obuthakathaka.”
“Umlimi kumele enze umbundu wembambayila ngehlabathi yaphezulu ensimini yakhe ngoba inhlabathi le kuyinhlabathi evundileyo. Umbundu ungaba yi-30cm ubude. Okunye njalo kumele umlimi afake i-lime ngoba umhlabathi kumele ube lobumunyu njalo afake lomquba ukuze izale kuhle.”
Uthe abalimi nxa behlanyela imbambayila engela mpande kumele baqale bayigoqe babe sebeyigxumeka. Lokhu kwenziwa nxa uhlanyela embundwini kunye laphansi.
Uphethe ngokuxwayisa abalimi ukuthi babone ukuba nxa sebehlanyele imbambayila yabo babe bekhipha izingatsha ukuze bayivikele emikhuhlaneni engayihlasela loba ezibungwini ezidla imbambayila.