KALANGA: Iyo hango mweni wayo ndiyani?

30 Jul, 2015 - 08:07 0 Views
KALANGA: Iyo hango mweni wayo ndiyani?

uMthunywa

Tina Lobs Buhegwedu Dube
TIBANJINJI atitabahomanana muna ino hango. Wose nhu umuhango unoyemula kuti dzene tjose tjinotikala muhango tjibe tjinoba tjakanaka kuwunli. Ngono kwakajalo bamwe bakati hango inabeni. Beni bali boyani?

Ndingaba ndilimweni wayobo kene iyo hango saku ndili nhu nditjila ndili muyili? Mweni wehango ndiyani?

Nawebo ungaba nemalebeswa kene kuti ume mbeli kwabanhu uti hango ndeyiyo? Kolema kuthama, koga timuhango.

Ndosowha banhu beti abangatongobvumila nhu wabasingazibe kuti agale mumitunhu yabagele beti angagala tjini pamatongo abobobatategulu babo. Anditoziba kuti bokuku babo bakabasina mizi yakasala iba matongo hule kofa kwabo kene. Kobva kuti hango ndeyebalume muzila yayinoba ilebgwa ndiyo ndebo yakhona. Anditoziba kuti bakadzikulu banoyitini apa yajali. Ndoziba kuti banoti naswibo takafanila kuti tizibgwe kuti hango ndeyedubo.

Kulilebeswa kusimanyepwa. Hango ndeyedu tose balume nebakadzi. Kwakakusakajalo ntolo ngekuti waka ekunda bamwe ndiye waka eba mweni wezwinhu zose etola hango eyita iye aliyega. Bakadzikulu sebanhu bakabekundiwa bakabasingabagwe apa kulebwa nekwehango. Baka beyi bana. Ngono mwana angaba netjitje kene? Unogalazwe akahalabvuka asina tjaanokumbula edlazwe tjose tjaanopiwa asingabone nlandu.

Pana yebalume nebakadzi inolema kuti uzibe kuti beni behango ndiboyani. Bagele zwakanaka ndibo beni. Ngono bagele zwakanaka kupinda bamwe ndiboyani? Balume kene bakadzi? Kana He ndiye mweni wezwinhu. Ngono umwe angaba mweni nekwezina kukati umwe asingadan’we somweni koga ukawana kulikuti ndiye wakabhata nyanga banozwidana beni bali kupesu. Balume banozwibona bakadzibhata iko kusina, bakadzi ndibo beni bezwinhu. Masimba emaboko balume abakapiwa awatoti tjimwe, bakadzi bakapiwa abo kunlomo nekubulubi.

Kene woda awungapabhude notebamila nlayo koga apa ulinlume. Ini tjabanohaya banhu betjikadzi? Akuna.

Banotondeka koga ubona nlumetate unohliwa nebamwe balume emilikila pehhugwi ethama tjaanoba atjibudziwa.

Kukayi tongonondisiya kuMathendele kulikuti iye wabe enda kuHebron inohanduka mota inosiya nkadzi. Bamwe bangati ludo koga imi ndobona ali masimba akapiwa bakadzi anokulila balume. Ikoku kunota kuti bakadzi batubule kuti bakute kuti uwhe unga unobawhila ngoni ndiwo masimba anobata kuti babeboHe muhango. Mweni wehango ndiHe. Ngono bakadzi pa bali boHe ndibo beni behango. Balume ndiboHe nonlomo kana iwo nlomo wagala awutohhaligwa negwizi. Ungabudza banhu uti “He ndimi”, banonyalala zwabo koga mumimoyo yabo beti “tjilema tjilema”.

Utongolinga panaHe nonlanda. Balanda ndibo banohingila boHe. Ndizo apa balume bemuka benohingila bakadzi babo ndibo balanda. Bakadzi ndiboHe banonohingigwa baligele zwabo. Banojalo mali banohha betola yose beba ibo banoziba kuti inohingani. Iwe mahinga koba kusitjina tjaunoziba. Kwagala nlanda wakatongo ziba mali eyizibila poni? Tjitje whuhinga koga, “piki nefotjolo”. Ipapo nowha nhu eti “ndohingila bana bangu,” banotonga linga mudzin’umba. Balume bonokakatiwa nezebe. Ndizo ndakawha bamwe beti “eke guta, ndadla sehhama yonkadzi”. Anditoziba kuti hama yonkadzi ndiyo yakatini. Kose ikoku kolakidza kuti He ndiyani.

Kose ikoku kolakidza kuti hango ndeyedu tose ntjetjana kene whola, ntukununu kene nkulunkulu, mfutshwanana kene nlefunlefu, ntehlanana kene nkobvunkobvu, ntema kene n’haba, ntema kene ntjena, unameno kene unamabende, unameho kene bhofu, wakanaka kene wakayipa, nkadzi kene nlume. Ndizo sehango iliyedu tose, tose tina nlandu woyibakanya. Takayiwana yakanaka ngatiyisiyeni yakanaka. Ngatikumbuleni mawhi aMahatma Gandi iye wakati “unlandu wonhu wose umuhango kuti ati enofa asiye ayimilidza hango tjimo tjayo tjabapehhugwi pana tjaakawana ili itjo. Dzene tose tingakumbula nayeyo zila tikawolobela thama kwakanaka hango yedu inganaka kunotjenamisa. Bana nebana bebana bebana bebana bebana bebana bebana bebana bebana bebana bebana bebana bedu bangagala zwakanaka kwazo mulubaka gwabanhoba bali muna ino hango.

Ngono banhu tokumbulila hule kene pedlopedlo. Atina mbakanyo yatinothama kuti tibe nezila yokuti hule kwemakole makumi anakunotondeka towhoba tathamani kene tithamani kene tabamile poni? Taba boTjilalandadla kunhu kusi nlimo pela. Toziba tenga zwinhu zwitukununununu kuti dzene talala tadla.

Atitotongolinga kuti kotibulaya pantengo. Gudo lakakon’wa lima ngono lodla zwakalema kana tjimanga nayitjo lotjihaka. Lodla noswada. Ngono ini ikoko? Namwibo bayisana tolani ngoba Zwilalandadla zwiwhomuloba zwikamubvukudza. Mowhohaya tjamunohingila. Wukumbulila hule sekwatinothama apa takalinga hango yedu.

Ngatiyibhateni zwibuyanana nayiyo inhotibhata zwibuyanana.

Usihle hhalila makorokoro uti awuna mota. Umwensi nowhotogwa nevula yahhala munalelo gorokoro ukakumbula kuti dzene ndaka ndalihhalila litjamela ndoba ndakata. Koba kwabahule kwelubaka vula inoba yokukapita ikupitulanya isingatjakupe mamo ophunyuka idza inokulahila kumhili nemakotjegwa kana nawebo noba wabagotjegwa tjinhu tjisina n’hingo.

Share This:

Sponsored Links