Inzuzo yohlelo lwentwasa

13 Oct, 2022 - 00:10 0 Views
Inzuzo yohlelo lwentwasa Indima zentwasa ezigejwe ngekhuba lokuhlakula

uMthunywa

Zenzele Ndlovu

Uhulumende ngomnyaka ka2019/20 wasungula uhlelo  lokusekela abalimi bezabelweni ngokubapha inhlanyelo lomvundiso nxa begebhe amagodi okuhlanyela, ukuze bathole ukudla okubenelayo lezimuli zabo.

Uhlelo lolu lwabizwa ngokuthi yiNtwasa ngesiNtu.

Luyini uhlelo lwentwasa?

INtwasa luhlelo lukaHulumende olujonge ukukhuphula isivuno esitholwa ngabalimi.

Uhlelo lolu lugxile kakhulu ekulimeni indima encinyane usebenzisa inhlanyelo lomvundiso olingeneyo kodwa uthole isivuno esikhulu.

Umlimi ugebha amagodi kumbe avule imifolo lapho afaka khona umvundiso ahlanyele khona.

Uhlelo lolu lweyeme ekuthini umhlabathi ugcine isimo sawo ngoba ungaphendulwa njalonje. Umlimi ulima kuphela lapho ahlanyela khona njalo kumele izilimo zitshintshaniswe ukuze umhlabathi wakheke.

Enye injongo yohlelo lwentwasa yikuvuselela umhlabathi osugugile, ukubamba ubumanzi obutholakala ngezulu elinayo loba lililutshwana kanye lokuthola  isivuno esithe xaxa endimeni encinyane. Okumqoka kukho konke yikuxotsha indlala ezimulini lelizweni lonke jikelele.

Uhlelo lweNtwasa lukhuliswe ngokunanzelela ukuthi isimo somkhathi siyaguquka. Izulu esilitholayo liya lisiba lilutshwana njalo selisina okwensuku ezinlutshwana kwande lesomiso phakathi kwesikhathi sokuna kwezulu.

Lokhu kubangela ukuthi izilimo zitshe zingakavuthwa. Ngakho loluhlelo lukhuthaza indlela zokubamba amanzi emagodini lokulondoloza ubumanzi emhlabathini kwandise amathuba okuvuthisa isilimo somlimi.

Lokhu kufinyelelwa ngokwembesa umhlabathi kusetshenziswa amahlamvu ezihlahla, utshani kumbe amahlanga ezilimo. Lapho umlimi eswele amahlamvu, utshani kumbe amahlanga angasebenzisa izilimo ezinabayo ezinjenge ndumba, amakhomane, amathanga, amakhabe kumbe amajodo.

Izilimo ezikhankaselwa nguHulumende welizwe laseZimbabwe zigoqela umumbu, amabele, inyawuthi, ubhekilanga, amazambane, indumba lotshinda.

Kubuye njalo kubelezilimo zokudla kwenkomo. Kuluhlu lwemaNdebeleni likwezinye indawo ezithola izulu elilutshwana abalimi  bakhuthazwa ukuthi balime amabele lenyawuthi ngenxa yokuthi amabele lenyawuthi kumelana ngcono lesomiso kulomumbu.

Uhlelo lweNtwasa  emuva le beluvame ukubizwa ngokuthi ngu “Ga Ntshompo” lukhangelwa njengohlelo olunzima kakhulu lwaze lwabizwa ngokuthi gebha ufe lapho abadala bebekhonona ngokuthi ukugebha amagodi kuyalimaza amaqolo.

Khathesi-ke uhlelo lolu selwenziwa lwaba lula ngoba alusenziwa ngokugebha amagodi nje kuphela kodwa sekukhona imitshina ethile abalimi abalakho ukuyisebenzisa.

Ukuze umsebenzi wokugebha amagodi ubelula abalimi bakhuthazwa ukusebenza bengamaqembu amancane angabalamalunga alitshumi kusiya kumatshumi amabili. Abalimi njalo balakho ukwenza umsebenzi ubelula ngokwenza amalima baphathisane.

Uhlelo lweNtwasa selukhombise ukuthi lulakho ukutholisa umlimi isivuno esenela imuli yakhe. Abalimi abasebenzisa le indlela yokulima bayafakaza ukuthi lanxa kutshisile kulugwadule bona bayavuna, bafake eziphaleni babuye njalo bathengise bazuze imali yokuzithuthukisa.

Emnyakeni ophelileyo abalimi abalima ngenkabi ezabelweni zeMatabeleland North abatholanga ngitsho lesiqu sokosa kodwa abalimi abalime ngeNtwasa bavuna okusuthisayo.

Lokhu kukhombise abalimi ukuthi uhlelo lolu lulakho ukutshintsha impilo zabo ngitsho lokuxotsha indlala.

Abanye abalimi kumnyaka ophelileyo bathole isivuno esifika kumasaka angamatshumi amabili (one tonne) kundima yinye ngayinye yeNtwasa.

Mlimi qina ngohlelo lweNtwasa uthole isivuno esihle ugcwalise isiphala sakho leselizwe okunye uthengise ubelemali uthuthukise imuli yakho.

l UZenzele Ndlovu nguProvincial Agronomist esabelweni seMatabeleland North

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/ZWTC6PG" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds