Uncategorized

Aluphele udlame emakhaya: Izinduna

03 Dec, 2020 - 00:12 0 Views
Aluphele udlame emakhaya: Izinduna Induna uWhange

uMthunywa

YiNtatheli kaMthunywa
INKHOKHELI zomdabu eHwange zikhonona ngokwanda kwamacala okuhlukuluzwa kwabomama lamankazana kulesigaba emakhaya.

Okudanisa inkokheli zomdabu yikuthi amacala amanengi aphathelane lokuhlukuluzwa kwabomama lamantombazane ngawokutshaywa, ukuthethiswa, ukucindezelwa kumathuba okwenza imali kumbe okuzithuthukisa kanye lezemacansini aphelela emoyeni ngoba labo abawadalayo kababotshwa.

Amanye aphelela ezimulini kuthi amanye atshabalaliswa zinkokheli zomdabu kumbe amabandla ezokholo engahanjiswanga emapholiseni kumbe enduneni.

Labo asebeke bazama ukulandelela amanye alamacala bathi sebeke bethuselwa ngezinye inkokheli ukuthi bengenzi lutho ngawo la amacala.

Lokhu kuvezwe emhlanganweni wokulolonga ulwazi lwenkokheli zomdabu, ezamabandla ensonto, labezokholo lwesintu abadabuka kundawo zeHwange ezigoqela iJambezi, Lubangwe, Magoli leMatetsi phakathi kweviki ephelileyo.

Umhlangano lo ophele ngoLwesithathu, uqhutshwe zinhlanganiso ezizimeleyo ezigoqela iBuwalo Matalikilo Trust (BMT), Sonke Gender Justice, SafAids Zimbabwe kanye leNorad njalo uze ngesikhathi ilizwe leZimbabwe lihlanganela lamanye amazwe kumkhankaso wokuvikela ukuhlukuluzwa kwabesifazane (16 Days of Activism Against Gender-Based Violence).

Bekhuluma kulumhlangano, abakhokheli bezomdabu bathe abanye babo bahlangana lamacala amanengi kodwa kusuke kubenzima ukuwathonisisa ngoba besethuselwa. “Kulabantwana abancane ikakhulu amantombazane afika kithi ezobika ngokuhlukuluzwa kumbe bezodinga usizo. Kwesinye isikhathi siyethuselwa nxa singatshela abantwana abahlukuluziweyo ukuthi behambe emapholiseni ngakho amacala amanengi aphelela emoyeni.

Kungakho sidinga ukuncediswa ngamapholisa ikakhulu awesigaba (neighbourhood watch committee),” kutsho omunye wabaphathi.

Usobhuku uJoseph Chuchu Tshuma oweLubangwe ukhuthaze izakhamizi ukuthi zingafeli ngaphakathi kumbe ukwesaba ukubika amacala.

“Abantu bengabokwesaba ukubika amacala. Kumele bebuye sibahambise emapholiseni. Nxa kuludaba olungadingi amapholisa siludlulisele kubalisa bagwebe ngendlela efaneleyo. Singakuqeda ukuhlukuluzwa kwabomama nxa singabambisana ndawonye,” kutsho usobhuku uTshuma.

Induna uWhange uthe useke wathola ukukhonona ngamacala aphelela emoyeni.

“Kulemigoqo eminengi esiyizwayo esigabeni okwenza amanye amacala aphelele emoyeni. Icala libikwa kusobhuku odlulisela komkhulu wabosobhuku laye alidlulisele kumlisa nxa engenelisi ukulithonisisa. Umlisa laye nxa kungaphezu kwamandla akhe usuka alethe enduneni kodwa sihlala sithola ukukhonona abantu bethi amacala abo ayanyathezelwa phansi.

Kumele kuphele lokhu nxa sifuna ukuqeda ubudlangudlwangu ezindlini lesigabeni sethu,” kutsho induna uWhange.

Omkhulu weBMT uNkosikazi Anna Mandizha-Ncube uthe kulemizamo eminengi yokuncedisa inkokheli zezigaba ukuthi zikwazi amacala aphathelane lokuhlukuluzwa kwabesifazane lokuthi aphathwa njani.

Share This:

Sponsored Links