uMthunywa
Johas Moyo
OMUNYE umlimi wesabelweni seMatabeleland North useveze ukuthi ukuze abalimi bathole isivuno esiphezulu ngomnyaka ozayo kumele baqalise ukulungiselela insimu abazalima kizo khathesi ngokutshisa amabibi.
UMnumzana Welcome Moyo olima ethengisa uveze ukuthi nxa abalimi befuna ukutshaya inala kumele babone ukuthi inhlelo zabo zokulima zihambelana lokutshiwo yizangoma zezulu ukuze bangatshiywa ngumdaka nanko phela lonyaka kukholwa ukuba izulu lizaphangisa ukuna.
Ekhuluma lentatheli kaMthunywa uMnu Moyo ukhuthaze abanye abalimi ukuthi baqalise ukusebenza gadalala emasimi zabo ikakhulu labo abatshaya amagwenzi ngoba kumele batshise izulu lingakatshayi phansi.
“Mina okwenza ngibe lesivuno esihle minyaka yonke yikuthi ngiyabuthelela amabibi ngiwatshise ensimini umlotha wakhona ubangumquba nxa sekulinywa.
“Ngikhuthaza abanye abalimi ukuthi labo okufanayo ukuze bengezelele isivuno sabo,” kutsho uMnu Moyo.
Uqhubekele phambili waveza ukuthi bona njengabalimi bayaluswela ulwazi abaludingayo ngesilinganiso sezulu elikhona kungakho kuhle ukuthi bahlale bezilungiselele ukuthi insewula iqalisa inhlanyelo ifakwe phansi.
“Kuba lula kulabo abayabe sebelungisile izindawo zabo zokulima ngoba bahle baphange umdaka ngesikhathi insewula iqalisa.
Abalimi abanengi kabenelisi ukuthi balungise indawo zabo ngesikhathi lokho kungokunye kwezizatho ezenza bengatholi isivuno esihle ngoba bayabe sebetshiywe ngumdaka,” kutsho uMnu Moyo.
Uqhubekele phambili ngokukhuthaza abalimi ukuthi labo abalima kusomile (dry planting) kumele babone ukuba inhlanyelo yabo ihlalela phansi.
Uphethe ngokukhuthaza abalimi ukuthi babiye amasimu abo ngoba kungesinye sezizatho esenza abalimi bengatholi isivuno esihle.