uMthunywa
Yintatheli kaMthunywa
INGUNDABAMLONYENI indaba yabondofa beNketa 7 koBulawayo asebehlamukele umnikazi nanko phela kabayibhuqi nje imuli yakhe phezu kwalokho batshisa impahla, uMthunywa uyakuveza lokhu.
UMnumzana Mbiba okungasatholakalanga ibizo lakhe upika egqoke ezakhe ngenxa yabondofa abathathu abathenga eVenda kweleSouth Africa asebexhwalile nanko phela sebejikijela imuli yakhe ngamatshe kunye labomakhelwane.
Iphephandaba likazulu libikelwe ukuthi kusukela ngeviki ephelileyo uMnu Mbiba ubehlezi phezu kwamalahle njengoba ondofa laba bebebheja ukuthi ngeke basuswe ngabantu besonto. UMthunywa ubikelwe ngomakhelwane ukuthi abantwana bakaMbiba yibo abaqala ukusola izenzo zabondofa bakayise.
Esinye isakhamuzi uMnumzana Khesari Zulu sichaze ukuthi babebona izikhuni emoyeni zijikijelwa komakhelwane.
“Sihlala sisizwa kuthiwa kulezinto kodwa lokhu esikubona komakhelwane kutshengisa ukuthi usepika egqoke ezakhe ngoba wazidingela yedwa izinto lezo.
“Ondofa laba baphambanisa ngokuhlukuluza abantwabakaMbiba emacansini bengasabuquthi ebusuku,” kutsho uMnu Zulu.
Uqhubekele phambili echaza ukuthi uMnu Mbiba wabuya labondofa laba eGoli ngenhloso yokuthola inotho.
“Kukhanya ondofa laba wabathenga eVenda ngoba umkakhe uthi bebehlala bepheka kuthiwa batshiye ukudla bafake ngaphansi kombheda kuvuke kudliwe.
“Ngesikhathi bezama ukuthi babaxotshe labesonto kwatsha indlu abantu bephakathi kodwa kakho owalimalayo,” kuchaza uMnu Zulu.
Wengezelele wathi ngalelolanga amalunga emuli le amangala esesizwa amazwi kodwa engaboni ukuthi avela ngaphi.
“Elinye ilunga lemuli lithi ngesikhathi kusitsha labaleka layacatsha esambuzi kodwa kwatsho sekuthelekile okungondofa lokhu kwafika kwaqoqoda kwathi kaphume bayekhuluma emkulwini andubana kuthi kabeneli emkulwini lowo.
“Basuka lapho baya endlini yokuphumula lapho omunye umalume athi esenabe phansi kwathi: ‘uyanaba malume, hlala kuhle senele sonke, ngoba kasiyindawo,” kutsho uMnu Zulu.
Ubuye wachaza ukuthi ubuthongo endlini yakoMbiba bebengasabuqhuthi kulala kubulawa impahla endlini.
“Abantwana bebehlala besithi: ‘izinto zikababa lezi kumbe uzazilahla nini ubuthongo asisabazi.’ Ubusuku bonke bekulala njalo kujika amatshe kugijima kubanga umsindo njalo besokuphosa amatshe la lakubomakhelwane,” kutsho uMnu Zulu.
Ekhuluma lentatheli uNkosikazi Kurira owale ukuveza ibizo lakhe lakuqala, ongumakhelwane uthe yena wayebona amatshe emoyeni.
“Mina ngezwa umsindo phezu kwendlu ngaphuma ngakhangela ngabona amatshe avelela komakhelwane esiza ngakithi kodwa kungelamuntu, kodwa kakho owalinyazwa ngamatshe lawo,” kutsho uNkkz Kurira.
Iphephandaba likazulu likhulumisane lalowo okucatshangelwa ukuthi ngumnikazi wabondofa uMnu Mbiba yena ochaze ukuthi iziga ezikhulunywa ngabantu zenzakala.
“Indlu yatsha phakathi lempahla sibili kodwa lokho kwenziwa yizinto zabantu. Sengilungisile labenkonzo yami, okwakhathesi akuselanto engihluphayo.
“Angilakho okunye engingakukhuluma lani ntatheli, kwanele,” kuphetha uMnu Mbiba.
Ukhansila wakulelilokitshi uMzamo Dube uthe kuliqiniso ukuthi kulendlu eyatshiswa ngondofa.
“Ngithanda ukukhuthaza izakhamizi ukuthi zekele ukugcina impahla embi ngoba icina isihlupha labomakhelwane.
“Okunye engikubongayo yikuthi ubaba lo waphumela egcekeni okwenza izigigaba lezi zalungiswa njalo labomakhelwane labo benelisile ukuxola ngoba sebelazi iqiniso,” kutsho uKhansila uDube.