uMthunywa
Ugwalo — Ugqozi Lwezimbongi
Ziqoqwe zahlelwa nguP Mpofu
Ugwalo ludindwe yiMambo Press ibambene leThe Literature Bureau
Imbongi nguD Mthombeni
Isihloko senkondlo — Indlel’Emazombe
NXA kuthiwa indlela emazombe kutsho indlela engaqondanga, elobunzima kulowo ohamba ngayo.
Lamhlanje kule inkondlo sihlangana lomuntu ophila nzima olandisa ngayo lindlela elobunzima, engaqondanga.
Ngalobu bunzima ahlangana labo kulo umhlaba adalelwa kuwo uthi ozakufa efuthelene, emaqumbi.
Kuyamehlula ukuba akuchithe lokho okusemoyeni wakhe yikho ekhala ethi: “Hay’okwami ngizakufa ngimaqumbi”.
Uyavuma lumuntu ukuba wenziwa emhlabeni ukuthi aphile njengaye wonke umuntu.
Uyazibona izigigaba zomhlaba, izenzo zomhlaba lazo zimnamathele.
Ngalokho usitshela ukuthi uzakufa efuthelene kodwa engakhulumi lutho emaqumbi. Inzima impilo ayiphilayo lumuntu ngoba akulamuntu ongamthuma ngoba yena kazele, kalamntwana.
Ngensuku zalamuhla abantwana bayala ukuthunywa ngabantu abangabazaliyo kanti njalo labazali babantwana labo kabavumi ukuthi basetshenziswe ngabanye.
Ngezizatho lezi inzima impilo.
Kalamuntu wokuthuma ngoba kazalanga kodwa angaba labantwana ufiselwa okubi okwandileyo.
Abengompofu, umyanga, uhlekwa njalo.
Konke lokhu kumdida ingqondo angazwisisi aze athi: “Hay’okwami, ngizakufa ngimaqumbi.”
Utsho ukuthi uzakufa umoya wakhe ubophekile, ufuthelene ngoba esehluleka ukuthi akukhuphe emoyeni wakhe lokhu.
Angaze athi uyaphumula kenzi lutho kodwa inhliziyo yakhe iyabe ingaphumulanga ngoba ingqondo yakhe ihlezi icabanga izulazula icabanga lokhu ikuse ngale, ikususe ngale ikulethe ngapha.
Uthi uyalala lumuntu esifa okobuthongo kodwa lakho kakutholi ukuphumula ngoba emaphutsheni uthwele nzima njalo.
Lapha kutsho ukuthi uyabephupha ngobunzima aphakathi kwabo.
Azenze ogulayo ngenxa yobuvila lakho kungamncedi ngoba nxa ezenza ogulayo engafuni ukuzisebenzela indlala layo iyamngenela imphalaphale.
Ukhala ngentonye: “Hay’okwami, ngizakufa ngimaqumbi.”
Kunzima kulumuntu ngoba uthi lanxa ethi usachelesile kufika umbiko umtshela ukuthi uzibani usebatshiyile.
Ezathi ukuzwile ukuthi uzibanibani usebatshiyile lungene olunye uhlupho, izifuyo sezonele umakhelwane.
Uthi ethi esakhangelane lalokho, edangele uzibani laye usefuna imali yakhe.
Aphinde njalo ukukhala kwakhe ukuthi uzakufa egqubelene, efulathele esehluleka lokukhuluma ngoba zimgabhile inhlupho.
Nxa empofu uyahlekwa. Abeyisinothi izigqekezi, (amasela) ziyamemuka zimtshontshela imali yakhe.
Abe ngumyanga njalo abantwana bakhale. “Ngibe ngompofu, izililo zezingane ziyanda.”
Izingane njengoba abantu bezazi zimkhokhela imikhokha okutsho ukuthi zimlethela udubo kumbe inhlupho ngamacala eziwadalayo.
“Hay’okwami, ngizakufa ngimaqumbi.”
Abesemaphandleni, emakhaya phela, uvuka etshayana lamazolo ekuseni ehamba esenza imisebenzi yekhaya kumkhathaze lokho.
Abasemadolobheni lakho uhlangana lohlupho ngoba izikhwama zakhe ziyavuza kufuneka imali.
Akuphileki emadolobheni nxa umuntu engelamali. Imigwaqo layo emadolobheni igcwele ingozi.
Abantu bagxotshwa zimota bafe.
Abanye bafa engozini zemota ezitshayeneyo kumbe ezibhewukileyo.
Konke lokhu yibunzima ahlangana labo lumuntu akhale ngokuthi: “Hay’okwami, ngizakufa ngimaqumbi.”
