SIGIYA NGOLUDALA: Yayingabuzwa inyanga eqotho

22 Nov, 2017 - 13:11 0 Views

uMthunywa

“SIYAKHULEKA kuwe baba Mnumzana lina bakwaZibanibanyana. Isisu somhambi asingakanani singenso yenyoni.” La ngamazwi okwakukhulekwa ngawo komkhulu nxa umdeni uthe wenganywa lifu elimnyama kumbe nxa kukhona osehlutshwa yizinyoka zomdeni wakibo.

Ngokwenza lokhu inyanga le yayihle izwakale ngokubamukela ithi, “Ngenani ekhaya, akungenwa ngemali.”

Izaqhubeka njalo ikhwaze egumeni kuzwakale ngitsho lasemkulwini, “Batheleleni amahewu badle bathibe umhawu.”

Ngemva kwalokho bazagijima abesifazana bakuleliguma beze lokudla lotshwala badle bathibe umhawu.

Ukudla kwabemzini laba yikho okwakudala ukuthi kukhanyise ngamadla ezinyokeni zenyanga le ngoba phela bayabe sebesondezwe eduzane. Kwesinye isikhathi abadinga usizo laba babale ukudle baze bayekudla ngemva kokuchazelwa inhlupho zabo abahamba ngazo ngoba phela inhliziyo zabo kuvame ukuthi zibe mnyama ngenxa yenhlupho abayabe belazo.

Kwakuthi kungenzakala lokhu inyanga imane ikhwaze njalo kuthi uhlaka lwayo lubathathe laba abazohlolwa ibase endlini yayo. Besaguqa nje emnyango bengena yayihle imane ibotshwe yizinyoka zakwabo kube nzima. Lapho-ke iyabe ingasabambeki ngoba phela ihle icacade konke nje abayabe besiza ngakho.

Qaphela ukuthi inyanga ezinengi ezigoqela ezakwaGasa oSithole zazivame ukuthi zingabotshwa zikhulume ngesiZulu. Ekukhulumeni lapha uhlaka lwayo yilo oluzabe luchasisa ukuthi ithini. Ngemva kwalokho bazaphiwa ithuba lokubuza laba abazohlolwa qede ibachasisele njalo.

Phela inyanga lezi ziyimihlobo eminengi kodwa nje okuvamileyo yikuthi isangoma yiso esiba lamandla okwedlula yonke imihlobo yamadlozi akhanyiselwayo. Yizo-ke inyanga ezazidumile endulo loba nje kulezinsuku umuntu sebizwa ngelobunyanga khonapho kungaziwa ukuthi uqonywe lidlozi bani.

Phela kwesinye isikhathi kwakuthi nxa laba abadinga ukuzokhanyiselwa behamba lomuntu olabadala engamana angene eqhugwaneni lenyanga leli zihle zimsukele inyoka zakibo. Ekubotshweni kwakhe lapha nxa izinyoka zakhe zilamandla zazihle zizikhulumele ukuthi bahamba ngani njalo kufanele basizwe ngandlela bani.

Lapho-ke inyanga le yiyo ezabe imbuza ukuthi kusetshenzwe njani ngapho umdeni ulalele. Zingahamba izinyoka lezi inyanga le sizasebenza-ke ngendlela echazwe ngabadala laba. Umuntu onjalo nxa kuyikuthi abazanga ngaye lapha komkhulu akwaze kwahlala nsuku zingaki engagulanga ehlutshwa zinyoka zakwabo lezi.

Lokhu kuyabe kudalwa ngokuthi ziyabe sezizivezile phambili komdeni ukuthi zikhona. Ngokunjalo kwakuthi nxa amalunga omdeni ekhaliphile ahle ayibambe isasekudeni ingakafiki ebaleni lomuzi. Benza lokhu ngokuhle bathathe lo obebotshiwe bamuse enyangeni le eyiyo enelise ukuvusa izinyoka zakhe. Lapha- ke akwaze kwahlupha ukuthi zivele sobala izinyoka lezi.

Ungalibali ukuthi kwesinye isikhathi inyanga yayithi nxa abazohlolwa sebefikile amathonga akwayo kwesinye isikhathi ayazise ukuthi akufanelanga ibahlole. Lokhu kwakungadalwa yikuthi kuyabe kukhona omunye phakathi kwabo okungafanelanga ahlolwe ngesizatho esithile. Isizatho lezi kungaba yikuthi kube yikuthi uyabe engelasifuba kumbe engasilo lunga lomdeni.

Kwakuthi nxa kuyikuthi kukhona onjalo isangoma sasimkhombela ngetshoba sitsho ukuthi kufanele aphume phandle kuthi engaphuma sibaqonqosele ukuthi bengaze babuya laye futhi kuso. Kwesinye isikhathi umuntu lo oyabe esolwa ngamathonga esangoma uyabe engaziwa ngabomdeni ukuthi kasilunga labo. Yikho phela okwakuvela khona ukuthi umuntu livezandlebe.

Kwakuthi kungenzakala lokho bahambe laye njalo kwabanye umuntu lo aze acine ezibonela ukuthi kasilo lunga lomdeni ngoba ezinye inyanga zazihle zimtshele zingaze zageqa amagula. Zazinjalo-ke inyanga zasendulo eziqotho.

***   ***   ***
Mlobi ngicela ukuthi ulobe kakhulu ngendaba zokuphathana kwabathetheneyo ngoba kulezinsuku abantu abanengi ikakhulu abesifazana bahlalele ukuthi bagcine abantwana kuphela emendweni. Uthando lesiphatho okufanele basithole basizwela komakhelwane. Nceda mlobi uqinise imizi yabatsha. — Sithembinkosi Nkala, Cowdray Park.

Ngingajabula kakhulu nxa uphilile mlobi. Ngibonga indlela oloba ngayo indaba zakho ikakhulu indlela olobe ngayo uPhos’ elakho wakuviki ephelileyo. Ngithi qhubeka usebenza ngobunono lobuqotho ukuze intsha incele kuwe ulimi. — Mduduzi Tshabalala, Magwegwe North, Bulawayo.

Loba ngamandla mlobi usikhumbuze endulo njengalokhu osenzela khona ukuze ulimi kanye lamasiko ethu kungatshabalali. Gqugquzela uzulu wonke ukuthi athakazelele amasiko ngoba yikho okulensika yesizwe sikaMthwakazi khona. Ngiyabonga — Mthabisi Ndlela, Gwanda.

Into enhle iyabukwa. Lapha ngincoma umsebenzi wakho osenzela wona ngoba umkhulu kakhulu. Ngitsho ngoba ulwazi esiluthola ngemibhalo yakho luyasiphakamisa kakhulu njalo lusenza sivuseleleke kwezamasiko. Mina ngangihlutshwa ngamadlozi kodwa ngemva kokulandela izixwayiso zakho khathesi sengihlezi kuhle kangisahlutshwa yilutho. — Nomathamsanqa Mkhwananzi.

Ungaxhumana lomlobi ku 0775722298 kumbe ku Whatsapp 0737771317.

Share This:

Sponsored Links