uMthunywa
Iziqu zesenzo eziqala ngonkamisa –e-. Mfundi buyela kusifundo seviki edluleyo ukuze uzwisise lezi ezilandelayo. Iziqu zesenzo eziqala ngonkamisa –e-: -ehlula, edlula, endlala, elusa, -phinda, -enza, -enda, -ela, -etha, -eyisa, lo –ena.
Eziqala ngonkamisa u-o-: -ondla, -onga, -oma, -ona, -osa, -opha. Izenzo ezingaphethi ngonkamisa u-a- loma u-e-: -thi: azithi shu lapha kithi; -sho: Ake usho phela, azo: uNompilo uyazi ukuthi siyeza.
Iziqu zesenzo ezisuselwa kwezinye izincezu. Isenzukuthi –khwibi, isenzo – khwibiza; amanzi – manzisa. Izibonelo zemitsho: Manzisa izembatho lezo ukuze zeluleke.
Isakhiwo sesenzo – izakhi zesenzo ezisekuqaliseni: Siyaqaphela ukuthi iziqu zesenzo eziyimihlobo etshiyeneyo zingeke ziwulethe umqondo opheleleyo zizihambela zodwa, zingekho izakhi ezisekuqaleni.
Izakhi ezisekuqaliseni ziyimihlobo eminengi futhi zinandisa izenzo ezehlukeneyo zilethe imiqindo eminengi. Isivumelwano sesenzo:
Mibili imihlobo yesivumelwano sesenzo.
Kukhona izivumelwano zesilandiso eziyisenzo esivumelana lenhloko yomutsho loba umenzi. Ngakho-ke lezi zaziwa ngokuthi: Izivumelwano zenhloko loba umenzi: bese kuba khona izivumelwano zesilandiso esiyizenzo ezivumelana lomenziwa lona isiduku.
