uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
Salibonani bafundi. Ngithemba liqhuba kahle ezifundweni zenu zenkulumo ngomumo njalo liyaziqakathekisa ngoba phela zizalakha zilenze libe ngabantu ebantwini.
Lamuhla sifuna ukukhangela imithetho ethile ebekwa ezindaweni ezehlukeneyo. Kambe bafundi imithetho yezindawo ezithile liyayilandela yini? Abanye benu bafundi bayeyisa imithetho ebekwayo ezindaweni ezitshiyeneyo.
Liyakwazi yini ukuthi kutshoni ukungalandeli imithetho? Liyakwazi ukuthi kukhomba izinto ezinengi kakhulu ukungalandeli imithetho? Ngokunjalo-ke kutsho akusinto encomekayo ukungalandeli imithetho.
Izindawo lezindawo zilemithetho ethile ebekiweyo okukhangelelwe ukuthi abantu bayilandele. Ake siqale esikolo lapho ofunda khona. Uyayazi yini imithetho ekhangelelwe ukuthi ilandelwe? Uyayilandela yini? Akuzibuze ukuthi kungani ungayilandeli leyo mithetho?
Zibuze njalo ukuthi ukungayilandeli kwakho kudala umonakalo onganani esikolo. Kambe khona ukungalandeli kwakho imithetho kuveza similo bani?
Imibuzo yonke le engaphezulu ingaphendulwa kuyavela obala ukuthi ukungalandeli imithetho esikolo yinto embi okumangalisayo engadala umonakalo omkhulu esikolo okuso. Ake sikhangele izehlakalo ezingaphansi.
1. Esikolo sakho kubekiwe umthetho wokuthi abafundi bangangeni lezidakamizwa. Wena ngokungalaleli kwakho uyaweqa umthetho ungene lezidakamizwa ngudlu.
Ufika endlini yokufundela izidakamizwa lezi uziholile abangane bakho bonke njalo kube nguwe obakhuthazayo ukuba bazisebenzise lezo zidakwa mizwa.
(a) Monakalo bani ozadaleka ngokweqa kwakho umthetho wokungangenisi izidakwa miswa esikolo.
(b) Izimilo zabangane bakho zizakuba njani ngesenzo sakho lesi?
(c) Sijeziso bani ongasiphiwa ngesenzo sakho lesi?
2. Esikolo kubekiwe izikhathi zokungena. Wena ubonakala ufika ilanga selisenkanda amalanga onke. Uweqile umthetho wokungena esikolo ekuseni.
(a) Ukungalandeli umthetho wokungena esikolo ngezikhathi ezibekiweyo ubona angathi kuzadala umonakalo bani ezifundweni zakho.
(b) Isenzo sakho lesi sizaba lomthelela bani kwabanye abafundi.
(c) Kambe isikolo sonke singenza njengawe kungaba njani lapha esikolo.
3. Esikolo sakho bakhona abafundi abakhethiweyo ukuba bancedise ababalisi ekukhangeleni ukuthi abafundi bayalandela imithetho.
Wena awufuni kubalalela ngoba uthi bangabantwana njengawe bangeke bakubekele imithetho. Uze ufike kusigaba sokuqoqa abanye abafundi ukuthi labo bangalinge balalele laba bafundi ngoba bengasibabalisi.
(a) Isenzo sakho lesi sizaba lomthelela bani ekusebenzeni kwabafundi laba ababekiweyo?
(b)Ubona angathi ababalisi bazasithatha njani isenzo lesi?
(c) Kuvela similo bani ngawe?
Kambe bafundi akukho yini okulithintayo ngaphezulu elikwenzayo okungalunganga esikolo senu? Yiphi imithetho yesikolo eliyeqayo? Ake lizibuze ukuthi liyeqelani vele? Ake lizihlole lonke lizilungisise izikhathi zonke nxa liseqa kumbe liseyisa imithetho. Kulilethelani? Zihlole uzibuze ukuthi leyomithetho yabekelwani ube usuzilungisisa.
