uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
Salibonani bafundi. Ngithemba liqale kuhle umnyaka njalo lenza kuhle ezifundweni zenu ezindaweni ezitshiyeneyo lapho elikhona. Ukuqala komnyaka kubuya lezinto ezinengi ezehlukeneyo, ezinye ziguqula izimpilo zethu zizenze zibe ngcono kanti njalo ezinye ziletha ubunzima kubazali bethu.
Abanye bethu siyaqala ezikolo ezintsha, akulula ukuqala esikolo esitsha ngoba kulezindleko ezinengi ezidinga imali ngakho ke lokhu kuletha ubunzima kubazali bethu ngoba kumele basebenze gadalala ukuze sifunde silokuthula. Abanye bethu njalo siqedile sesikhangelele ukuya ezikolo zezifundo eziphezulu.
Lezo zona kuyalotsholwa ngezigidi zezinkulungwane zezimali. Maye kumzali! Abazali abanengi ababuquthi ngitsho ubuthongo bethatha lokhu bahlanganise lalokhuyana ukuze izimali zihlangane. Lokhu ke kudinga ukuba lathi njengabantwana sibazwele abazali bethu njalo sizwisise umumo esiphakathi kwawo ngekhaya. Abanye sisuka sikhangele okwenzakala komakhelwane, hatshi bafundi! Inzuzo yakomngane wakho uThemba ayifani le yangakini ngakho suthiseka ngalokho abazali bakho abakwanelisileyo. Ake sikhangele imumo le engaphansi:
(1)Yiviki yokuvula kwezikolo, usutholile indawo yokuya qala ugwalo lokuqala lwemfundo ephezulu. Abazali bame ngezinyawo bazama ukukudingela zonke izimfanelo zesikolo. Okunye okunengi sebegijimile bazama ukuthi kube khona kodwa isicathulo sesikolo siyasilela. Ngenhlanhla ke ulaso owawusigqoka kubanga elidluleyo. Unyoko ukhuluma lawe ngesihle ukuba kungcono uqale ngaso leso sicathulo kuzakuthi kusiya le bakuthengele esinye. Wena uzwakale usithi,
“Abangelabazali bangcono kulami, angingeke mina ngihambe lesicathulo esidala abazali bami bephila” Kungcono ngihlale lize lithenge esitsha”
(a) Kambe impendulo yakho le itshengisa similo bani olaso wena?
(b) Ubona angathi impendulo yakho le izabaphatha njani abazali bakho?
(c) Kuqondile yini ukukhuluma kanje labazali?
2. Ukhangelele ukuyaqalisa izifundo zebanga eliphezulu umnyaka uqala. Abazali bakho bakhala ngezindleko zezikolo ozifunayo. Ngokunanzelela ukuthi angeke banelise lonyaka bayakucela ukuba kungcono umnyaka lo uhlale baqale baqoqe imali ube usuhamba ngomnyaka ozayo. Wena uzwakale usithi: “Akuvumi ukuba ngingayi esikolo lonyaka ngoba abanye bami bazabe sebengitshiye emuva. Zamani amanye amaqhinga okudinga imali”
(a) Impendulo yakho le ikhomba ukuthi ulesimilo bani?
(b) Kambe uyabazwela yini abazali bakho?
(c) Uyakukholwa yini ukuthi abazali bakho abalayo imali?
3. Ngakini liphila nzima ngoba abazali bakho abalawo umsebenzi oqondileyo ngakho lenzuzo yabo incane. Kunzima ukuba bathole imali eyaneleyo yokukubhadalela indleko zesikolo. Unyoko uhamba esikolo ayecela ukuba nxa zingaba khona izinhlanganiso ezibhadalela abafundi lawe ube ngomunye wabo. Wena uzwakale usithi: “Kungangcono isikolo siphuthe kulokuthi ngibhadalelwe yizinhlanganiso angathi ngiyintandane abazali bami bephila”
(a) Inkulumo yakho le ikhomba ukuba ungumntwana onjani?
(b) Kambe abazali bakho bazakuzwa njani ngenkulumo yakho le?
(c) Ubona angathi izintandane zona zingabantu abayizithutha ngokubhadalelwa izindleko zesikolo?
Imumo yonke le engaphezulu abazali bahlangane layo ngayo yonale iviki yokuvula kwezikolo. Kusuka nje kubahlukuluze abazali bethu ngoba bazama ngazo zonke izindlela ukuba sithole okungcono empilweni, ngalokho ke kuhle sibazwele njalo sibazwisise ukuze babe lokuphila okungcono. Asihlanganeni ngeviki ezayo!
