uMthunywa
Ingcwengazinhlamvu zikankamisa yile imihlobo elandelayo: ukulumbana kukankamisa, ukwenyuswa kukankamisa, ukweqiwa kukankamisa, ukungwaqazisa njalonjalo.
Yini ukulumbana kukankamisa? Lokhu kwenziwa yikulandelana kukankamisa wemvelo. Ukuze labo nkamisa balumbane kudingeka unkamisa “a” alandelwe ngabanye onkamisa bemvelo abango “i” lo “u’ kube sekusiba lenguquko ethile. Kuvela onkamisa abatsha.
Izibonelo: a + I > e: njenga + indoda > njengendoda. a + u > o: una = ubaba > unobaba. Uma unkamisa u “a” elandelana lomunye unkamisa “a” ayibonakali inguquko. Isibonelo: a + a >a: wa + abantu > wabantu -.
Izibonelo zokulumbana kunkamisa “a” lo “i” – sa + izulu > sezulu: Isikhathi sezulu sesifikile. Ya + imbali > yembali: Inhloso yembali yikuthi abantu bazi ngemvelo yabo. Nga + ipiki > ngepiki: ulimbe ngepiki leli godi.
Uma isakhi sigcina ngo “a” silandelwa ligama eliqala ngo “i” onkamisa bayalumbana kuvele unkamisa omutsha u “e”. Izibonelo zokulumbana kukankamisa “a” lo “u’ Izibonelo: njenga + umfana > njengomfana: Udla njengomfana omncane, wa +umuthi > womuthi. Umbala womuthi uluhlaza.
