uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
SALIBONANI bafundi. Siyaqhubeka ngezifundo zethu zenkulumo ngomumo njalo ngithemba liyazisebenzisa lapho okufanele khona empilweni yenu yansuku zonke.
Kuzifundo zethu ezisemuva sike sakhangela okuphathelane lokweyisana ezimulini, ezikolweni, emisebenzini kumbe emphakathini nje. Sikunanzelele emuva ukuthi ukweyisa isikhathi esinengi kungavezwa yinkulumo yomuntu kumbe yikwenza nje okuthile. Okunye njalo ukweyisa umuntu kungadalwa ngumhawu, ukudelela lokunye nje okunengi nengi.
Ake sikhangele izehlakalo ezingaphansi:
1. UThemba ugqoke isudu yakhe enhle okumangalisayo. Kwazise phela unxusiwe emthimbeni wakoNyathi. Nxa ethutsha nje esebucwadlana nje lentuba, uSihle loNtombi bayaqwebana, bamtshengisane. USihle azwakale esithi,
“Oh hee! OThemba ukuzenza ngcono umuntu evele engunjwathi! Ibolekwe kubani yona sunjwana le ele bhulugwe elingumpompi.”
— Inkulumo kaSihle ivezani bafundi?
— Kusobala nje ukuthi iveza ukweyisa okuthile. Ibala elithi, “unjwathi” likhomba ukuthi uSihle uyameyisa kakhulu uThemba. Unjwathi ngumuntu ongelalutho empilweni, ozihawulelayo nje.
— Okunye njalo okuveza ukweyisa kunkulumo le engaphezulu yikuthi uSihle akakholwa ukuthi isudu le egqokwe nguThemba ngeyakhe. Uthi asazi ukuthi ingabe ibolekwe kubani. Utsho lokhu nje ngoba kaboni kufanele ukuthi uThemba abe lesudu.
— Inkulumo le engaphezulu akuthandabuzeki ukuthi ilokweyisa njalo kungathi nje uSihle ulomhobholo othile yikho ekhuluma kanje.
2. UJabulani ukhethiwe ukuthi abeyisikhulumi emhlanganweni othile. Nxa esukuma nje esiyaqala inkulumo yakhe, amajaha asemuva aqala ukuzixoxela izindaba zawo zebhola behluleke nje ukupha uJabulani indlebe zabo. Isenzo samajaha esokungalaleli uJabulani sitshengisa ukweyisa okukhulu.
— Amajaha la ngokungalaleli angabe esitsho ukuthi:
1. into ayikhulumayo uJabulani ayigqondo.
2. bona bangcono ngeke balalele umuntukazana uJabulani.
— okuvelayo okumqoka yikuthi amajaha la ayameyisa kakhulu uJabulani yikho bengafuni ukulalela akukhulumayo. Isenzo sabo nje bengazange bavule umlomo sitshengisa ukweyisa.
3. Kusemhlanganweni wesigaba. Kudingwa umuntu ozakuyamela isigaba enkosini. Lowo muntu kukhangelelwe ukuthi ahambe lezinhlupho zesigaba ukuze sithole usizo. UMoyo uyaphakama etshengisa ukuzinikela ukuyamela isigaba. Umphathi womhlangano umhlalisa phansi uMoyo amtshele ukuthi ngeke enelise ukuyamela isigaba ngoba kufuna amadoda doda.
— isenzo sikamphathi womhlangano sitshengisa ukweyisa okumangalisayo. Uthi yena kufunakala amadoda doda. Ngezinye indlela uMoyo akasindoda.
— ukuncitshwa kukaMoyo ithuba lokuyamela isigaba yikumeyisa okukhulu kakhulu.
Kuyavela-ke bafundi ukuthi umuntu angatshengisa ukweyisa ngamazwi kumbe ngokwenza okuthile. Isenzo sokweyisa asisihle ngitsho bafundi. Siyahlukuluza abantu ezigabeni ezithile. Kuhle sinanzelele izinkulumo zethu kanye lokwenza kwethu ukuze singakhubi abanye abantu.
Asihlanganeni ngeviki elizayo bafundi.
