Ulimi lomumo: SIKHULUMA NJANI NGENKOLO ZABANYE ABANTU?

11 Feb, 2021 - 00:02 0 Views
Ulimi lomumo: SIKHULUMA NJANI NGENKOLO ZABANYE ABANTU?

uMthunywa

Siphathokuhle Ngulube
Salibonani bafundi. Ngithemba liphilile njalo lizilandela kuhle izifundo zolimi kanti futhi ziyalithuthukisa ekukhulumeni kwenu kwansuku zonke. Lamuhla sifisa ukukhangela izinkulumo esizikhulumayo lapho sihlangana labantu abalezinkolo ezehlukene lezethu.

Kambe siyakunanzelela yini bafundi ukuthi abantu bangabe bephila ndawonye behlala bonke kodwa izinkolo zabo zitshiyana. Siphathana njani-ke nxa sesithe sahlukana? Kuqakathekile-ke ukuthi sinanzelele izinkulumo zethu ngezinkolo zabanye abantu. Indlela esiphatha ngayo abanye abantu ingaveza ubuyithi kanye lezimilo zethu.

Lamuhla sifisa ukukhangela izehlakalo esihlangana lazo empilweni nje jikelele sicine sesikhulume kubi sakhuba abantu. Ake sikhangele izehlakalo ezingaphansi sizihluze:
1. Livela emgcwabeni, beliyengcwaba komakhelwane. Nxa seliphenduka ngekhaya lithola sekufakwe amabhavu amanzi amabili entubeni. Enye ibhavu ilamanzi alomuthi enye njalo ngamanzi nje angafakwanga lutho.Umngane wakho uMaNcube abonakale eqonda kule elomuthi. Wena uzwakale usithi,
“Wu! Wu! MaNcube! Kambe ngensuku zalamuhla lokhe ubambelele ezintweni zakudala? Ukhona umuntu olokhe esageza ngomuthi? Hayi ngeke lilibone izulu boMaNcube.

(a) Inkulumo yakho le ivezani ngesimilo sakho?

(b) Uzithatha njani inkolo zabanye abantu?

(c) Ubona angathi uzakuzwa njani uMaNcube ngenkulumo yakho?

(d) Nkulumo bani obungayitsho nje ngesizotha etshengisa ukuthi wena awuhambelani lebhavu elomuthi?

2. Lifika emfeni. Umakhelwane wakho ohamba laye abhode indlu yonke axhawule abantu. Wena ufike uzigoqe nje bucwadlwana laphaya. Uzwakale usithi,
“Angingeke ngibhode indlu yonke ngibamba abantu izandla angathi ngingaze ngibanjwe yiCovid-19. Asikwenzi lokhu kithi.”

(a) Inkulumo yakho ilabo yini ubuntu? Chaza.

(b) Uyananzelela yini ukuthi kuyinkolo yabanye abantu ukuthi baxhawulane emfeni?

(c) Inkulumo yakho le izamphatha njani lo oxhawulayo? Kambe bona abaxhawulwayo bazakuzwa njani?

(3) Lisenkonzweni. Unxusiwe ngumngane wakho ebandleni lakhe. Nxa lingena nje enkonzweni wonke umuntu uqala ukukhuleka yedwa etshaya izandla. Umngane wakho masinyazana laye ubamdibi munye lalabo bantu wena usale nje ulesithuli. Nxa liphuma enkonzweni uhle umsukele umngane wakho usithi,
“Ngeke ngibuye ngivakatshe enkonzweni yakho, umsindo lo ebeliwenza uphose wangiphambanisa ikhanda. Umlimu alizwe njani liklabalala kangaka?”

(a) Umngane wakho uzezwa njani ngenkulumo yakho le?

(b) Amazwi akho aveza ukuthi uziphatha njani ezinye inkolo?

(c) Abanye abazalwane bazathini ngawe bangayizwa inkulumo yakho le?

(d) Yinkulumo yomuntu okhonzayo yini le?

Izinkulumo zonke lezi ezingaphezulu zikhomba ukuthi bakhona abantu abayeyisa izinkolo zabantu. Lokhu kuyinto embi kakhulu njalo engamukelekiyo esintwini. Kuyinto enhle ukuphilisana kuhle labantu singakhangeli izinkolo zabo. Asihlanganeni ngeviki ezayo bafundi sikhangele ezinye izifundo zolimi.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/ZWTC6PG" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds