uMthunywa
ISANDISO ngenye ingxenye yesikhanyiso. Isikhanyiso lucezu lwenkulumo olugoqela izigaba ezimbili.
Esakuqala yisenzukuthi. Esesibili yisandiso. Isandiso njengesikhanyiso ligama elikhanyisa ngesichasiso, ngesenzo, ngesibanjalo kanye langezinye izikhanyiso mayelana lesikhathi, lendawo Kanye lesimo.
Izibonelo: 1. Ubethwele isikhwama esikhulu kakhulu. (esikhulu: yisichasiso; kakhulu: yisandiso).
2. Umfana uhamba kancane. (uhamba: yisenzo; kancane: yisandiso).
3. Muhle kangaka umalokazana wakhe? (muhle: yisibanjalo; kangaka: yisandiso).
4. Ufike ekhaya izolo. (ekhaya: yisandiso; izolo: yisandiso).
Nansi eminye imihlobo yezandiso:
1. Izandiso ezikhomba isikhathi. Ezinye zazo yilezi: kuthangi, ntambama, kusasa, lamuhla, nyakenye, emathathakusa, emadabukakusa, kuqala, endulo, mandulo, ekuseni, kusihlwa, ebusuku, ekadeni, kudala, ngomhlomunye, nyakomunye.
2. Isandiso sokukhomba: Kulesandiso sokukhomba esisodwa esiNdebeleni. Njengesabizwana sokukhomba lesisandiso singakhomba eduze, buqamama, loba kude. Nansi: lapha, lapho, laphaya.
3 izandiso zendawo
Loluhlobo lwesandiso yilo esijayele ukulusebenzisa insuku ngensuku.
(a) Izandiso ezivela emabizweni amadolobho
Izibonelo: Kubizo iHarare isandiso sendawo ngu- eHarare. Kubizo iGoli isandiso sendawo ngu-eGoli. Kubizo iGwanda isandiso sendawo ngu —eGwanda.
Sakhiwa njani isandiso sendawo kumabizo akhomba amadolobho? Kususwa unkamisa osekuqaleni kwebizo kufakwe unkamisa –e- endaweni yakhe.
Ibizo “iBulawayo” lakha isandiso sendawo ngokuqalisa ngesakhi ko- endaweni kankamisa wokuqala walelibizo — koBulawayo.
