uMthunywa
Sikhumbuzo Dabengwa
Sesifikile isikhathi lapho indoda izafanele izibonakalise ukuba imi ngaphi nxa sikhuluma ngezemfundo. Umbuzo uthi “Kambe mfundi ubugeza usiyangaphi iminyaka eminengi kangaka”
Siyahlangana bafundi abahle kuzifundo zethu zendlela yokuziphatha emphakathini. Isigaba somnyaka esesikiso ngesokubhala imihloliso. Yebo kambe sesigqibile ngesigaba seCALA lapho ebesisebenza lababalisi bethu kumisebenzi eyingxenye yemihloliso yokuphela kweminyaka emine kumbe eyisithupha kumfundo ephezulu. Silekhangelelo bafundi ukuba izalotshwa njani lonyaka imihloliso. Kambe siyibaphi abafundi?
Education
Asikhangeleni okulandelayo sitsho ukuba ngabafundi abanjani laba.
a) Lisendlini yokulobela imihloliso. Seliphiwe umhloliso wenu wokucina kubanga lesine. Nanku kusiba mnyama ebusweni benkawu. Usulokhu uthalaza phezulu, eceleni lendawana zonke nje.
b) Lisendlini yokulobela imihloliso. Seliphiwe imihloliso ukuba liqalise ukuloba. Nxa ubala uthola konke obukubala ebusuku lemini ulungiselela imihloliso. Kuthi phapha. Usujuluka ekulobeni.
c) Ulele ungazilungiselelanga ukuba uvuka usiyabhala. Uvuke isikhathi sesidliwe ngumangoye. Izimota lazo zakuhlolela. Kome qha emigwaqweni. Ngenhlanhla ucine ugadile. Nxa ufika esikolo uthola imihloliso isiqalile. Usinda ngokulambisa ubhale.
Nxa sikhangelisisa, sihlolisisa, sitholani ngalaba bafundi?
Letha okusolayo lokuncomayo kumfundi munye ngamunye.
Lisendlini yokufundela, lapho ababalisi abaliphathisa khona ngezifundo zokulungiselela ukubhala imihloliso. Nangu umngane wakho akasalugxobi esikolo. Nxa limbuza uthi uyabala endlini. Nxa ethe wabuya esikolo ufika engelazingwalo ethwele okuyisikhwanyana okusamgaxo. Esikolo lapha isinqe kasibeki phansi nanku lemithetho wayiphosa ngefasitela. Ugqoka umathanda kumvunulo yesikolo. Asiphendule imibuzo elandelayo.
a) Kambe ngumfundi onjani ochazwe ngaphezulu?
b) Ukuphumelela komfundi lo ukubona kukhona na?
c) Cebo bani angalenza ukuqondisa amaphutha akhe lumfundi.
Bafundi sisesikhathini esidinga umuntu asebenze ngokuzikhandla. Nxa kungenjalo impumela yemihloliso ayisoze yaphoselwa nje umuntu azibone esephumelele. Ngiyaphinda ngithi, asibopheni ziqine. Sekuseduze la esiyakhona.
Lisale.
