uMthunywa
Njengokuthembisa kuviki ephelileyo lamhlanje siqala ngohlelo ukusetshenziswa kwesiqalo sesakhi sesandiso ku- ekwakheni izandiso zendawo. Lesi sakhi sisebenza ezigabeni 1, 1a, 2 lo 6 amagama eziwe lamabizomuntu.
Izibonelo: Kusigaba 1 isakhi sesandiso ku- sihlangana lebizo umuntu –ku + (u) –muntu sithole isandiso kumuntu.
Kusigaba 1(a) isakhi sesandiso ku- sihlangana lebizo (u) gogo ku + (u)-gogo sithole isandiso kugogo. Kusigaba 2 isakhi sesandiso ku- sihlangana lebizo (a) –bantu sithole isandiso kubantu.
Kusigaba 6 isakhi sesandiso ku- sihlangana lebizo amadoda ku + (a)madoda sithole ibizomuntu kumadoda.
Esikuqaphela lapha yikuthi kuzo zonke izigaba unkamisa wokuqala webizo ususiwe kwasekusithi esikhundleni sakhe kwaqaliswa ngo-ku- oyisakhi sesandiso. Izibonelo njalo: k(u) + obaba > kobaba, k(u) + ogogo > kogogo.
Qaphela. Akusinkamisa webizo osuswayo, kususwa unkamisa wesakhi u-ku.
Nanzi izibonelo zesandiso sendawo lapho esingajobeleli khona uma sizakha: Kubizo ikhanda sithi ekhanda, isibhedlela – esibhedlela.
Kukhona njalo inguquko ethile kukangwaqa ekwakheni izandiso zendawo: Izibonelo kubizo isigubhu isandiso ngu esigujini, inguqulelo elapha imi kanje bh > j.
Sizaqala lapha ngebanga elizayo sitshengisa okumele ukuqaphele.
