uMthunywa
Sikumbuzo Dabengwa
“Namhlanje ngifuna bonke abangelayo imisebenzi yami eyaneleyo beze ngaphambili.
Ngikhangela zonke izingwalo.
Sikhangela olwezindaba, olohlelo, ololimi kanye lolwemihloliso.
Olwemisebenzi yangekhaya luzakhangelwa lodwa lalo.”
Lo ngumbalisi wesiNdebele owayekhuluma esidla amahabula esazi ukuba kuleli iviyo kulezinduna zobuvila ezingenziyo imisebenzi yazo.
Izinduna lezi azimi ekungalobini imisebenzi kuphela, ziveza ubuvila lobutshapha emisebenzini.
Nxa ethi uyakhangela izingwalo zabafundi kuleli iviyo umbalisi uthola abafundi abalandelayo.
a.UMelusi.
Izingwalo zikaMelusi zizimvemve batayi!
Zake zezwa ukugoqelwa kodwa zona sekungathi zileminyaka emithathu zisebenza ikanti uMelusi ukubanga lesithathu kumfundo ephezulu.
Ubuvila phela buza lobutshapha.
Nangu umfundi izingwalo sezidatshudatshuliwe kwakhitshwa amaphepha kulotshwa lokhu lalokhuya.
Amanoti awakho kuleli elohlelo.
Yimibhalo engalandelekiyo nje.
Kuyenyanyeka, kuyacaca ukuba lumfundi kenzi kuhle njalo kalasiphatho esihle kuzingwalo zakhe.
Konke lokhu kudalwa yinto eyodwa qha.
Ubuvila.
Nxa kusetshenzwa kuviyo indoda izitshela ukuba izakuthi isiloba ngendlela eyiyo.
Kwesinye isikhathi iphatha emlonyeni abanye beloba ificakale ingelamisebenzi eyeneleyo ngoba phela umlomo lo awuhlalwa mpukane.
Nansi imibuzo.
i ) Kambe uMelusi angaba lempumela emihle ekupheleni kwebanga lesine nxa esenza kanje?
ii) Umbalisi kambe kumphatha njani lokhu okwenziwa ngulo umfundi?
iii) Abazali bona nxa bebona izingwalo ezinje bangaphatheka njani ngomntanabo lombalisi?
a. UBazangenzani.
Nangu omunye umfundi okhangelelwe izingwalo zakhe ngumbalisi ngalelilanga kodwa kwatholakala ukuba umfundi ungumuntu obhalayo imisebenzi ethile kodwa iyasilela ngokubalwa kwenani layo yonke.
Iziqondiso azenziwa lanxa umbalisi esenza umlandu wakhe.
Kuzingwalo lapha kuyatholakala ukuba kuyalotshwa leminye imibhalo efihlakeleyo phakathi eyezinye izifundo.
Kubakhona njalo ukuhlinikezwa kwezingwalo ngemidwebodwebo, amabizo amaqembu obudlwangudlwangu lawokudelela ababalisi agcwele kumagwaliba.
Konke okokungaziphathi kulotshiwe kumagwaliba.
Kwesinye isikhathi kuphendulwa sibi semibhalo kambalisi.
Ukudelela okunje!
Asizihloleni lathi.
i)Kambe lumfundi uleqiniso ngesikolo kumbe ngumuntu ophelekezela abanye ekufundeni?
ii) Ababalisi babhekane lobunzima bani ekufundiseni umfundi onje?
Bala kube kuhlanu.
iii) Abazali bona bezwa njani nxa bembona ephuma egqoke ompompi wanxiba lale athi nxa eseyedwa ayipheqapheqe ivumelane lalezi ezemigulukudu ehlala emabhilitshini?
Awu kubi kuyesabeka okwenziwa ngabanye babafundi ezindaweni ezitshiyeneyo zokufunda.
Inengi lingavele lingenwe yilo umkhuba nxa lizekelela lekuqondisweni, liphetha seliganywa yiyo imigulukudu yamasela, laba abathatha okudakayo, baphethe sebesemajele ngobuvila lokuzitshaphaza qha! Asiqapheleni bafundi abahle!
