uMthunywa
EsiNdebeleni silemihlobo elandelayo yezabizwana: isabizwana soqobo, isabizwana sokukhomba lesabizwana senani.
Isabizwana soqobo: Njengoba isabizwana soqobo sisebenza esikhundleni sebizo emitshweni kutsho ukuthi singasihlela ngeziqalo zamabizo kanje: Kusigaba Okhulumayo silo yena kubunye, thina kubunengi. Kusigaba Okhuluma laye kubunye silo wena, ebunengini silo lina.
Kusigaba Okhuluma ngaye sisukela kusigaba 1 kusiya ku 15- kusigaba kubunye ngu-yena. Kusigaba ngu bona. Kusigaba 2a ngu-bona, kusigaba isabizwana ngu-wona. Kusigaba 3 ngu-yona. Kusigaba 5 isabizwana soqobo ngu-lona. Kusigaba 6 isabizwana soqobo ngu-wona. Kusigaba 7 isabizwana soqobo ngu-sona. Kusigaba 8 isabizwana soqobo ngu-zona. Kusigaba 9 isabizwana soqobo ngu-yona.
Kusigaba 10 isabizwana soqobo ngu-zona. Kusigaba 11 isabizwana soqobo ngu-lona. Kusigaba 12-13 kusigaba 14 isabizwana soqobo ngu-bona. Kusigaba 15 isabizwana soqobo ngu-kona/khona. Kuloluluhlu siqaphela ukuthi izabizwana zilamalunga amabili isiqalo lesiqu.
Esikuqaphela ngeziqalo yikuthi zonke zicina ngonkamisa –o ngaphandle kweziqalo zezigaba 1 lo 1a. Zona zileziqu ezifananayo esingu – na.
Ukwakhiwa kwazo: Isabizwana soqobo sakhiwa ngokuhlanganisa isivumelwano senhloko, lesakhi sesabizwana u- o lesiqu u –na. Isibonelo: (i) + o + -na =lona; z(i) + o + – na += zona.