Giya Mthwakazi: Iqoqo lezinkondlo

13 May, 2021 - 00:05 0 Views
Giya Mthwakazi: Iqoqo lezinkondlo

uMthunywa

Indikimba – Ezempi

Imbongi nguDumisani J Tshuma

Isihloko senkondlo – Kuzakufica lawe

Nxa kukhulunywa ngezigigaba zempi abantu abanengi bahle bakhumbule ngalempi eyaletha inkululeko kwelakithi eZimbabwe. Kodwa lapha imbongi le ebethwe ngaphezulu yona iloba ngempi eyenzakala kulizwe lezansi Afrika iSouth Africa. Yilo ilizwe elalibuswa ngoBhotha lingakatholi inkululeko. Ilizwe leSouth Africa lithole uzibuse walo ngemva kokuba elakithi iZimbabwe selakhululeka kudala.

Imbongi iloba le inkondlo ixwayisa uBhotha owayebusa iSouth Africa ukuthi kuzamfica laye lokho okwafica abeLungu ababebusa iZimbabwe. Imbongi ixwayisa uBhotha lo ethi ubusa ngegazi ukuthi kuzamphelela laye kabuze labo ababesenza okufanayo eZimbabwe. Kayikhekhelezi imbongi ngoba iyamtshela uBhotha ukuthi ubuqili bakhe bazabuqeda abaNsundu. Bahlezi nje basemalilweni bazondile ngoba izihlobo zabo ezinengi sezibulelwe ngamaBhunu.

Imbongi ixwayisa uBhotha ukuthi lona lolo lunya alwenza ebantwini kuzamfica laye. Iqala ngokumbuza uBhotha lo imbuzo ethile mayelana lokuhlupha isizwe esiNsundu: “Bhotham kant’usiqhobelan’isizw’esiNsundu?

Wenzan’uhlokoz’olonyov’abalolaka lwemamba? Wenzan’ubaqamelis’imihedla’ethont’ukufa.” Nxa sinanzelela imibuzo le itshengisa ukuthi isizwe esiNsundu sifuthelene, sizondile ngalolochuku olweziwa kiso yibo oBhotha laba.

Silolaka isizwe esiNsundu imbongi ize ilufanise lolaka lwabolonyovu kanye lenyoka eyaziwa ngolaka olukhulu imamba. Izondile layo imbongi nxa imxwayisa uBhotha ngoba sizwa ithi wayesosa abantu ebakhukhuza yena Bhotha wokuza elizweni labaNsundu. Kukhanya kaxwayiseki yena Bhotha lo yikho imbongi isebenzisa isaga esijwayelekile esitshelwa umuntu ingalaleliyo nxa ekhuzwa. “Wena Bhoth’uzalimuka ngomoph’umu’usalutshelwa.”

Owala ukutshelwa uxwayiswa ngesaga esithi,”Isalakutshelwa sibona ngomopho.” Umupho kuvela ekuthini umuntu engalimala uyopha evuza igazi. Ngalokho lowo ongalaleliyo nxa etshelwa uyabe exwayiswa ukuthi ngokwenzenjalo izalimala. Bona belalele bekuleli kwelakithi imbongi ithi bazwile izimvu ezimnyama ziqhinqa isililo. Bezwakale abaNsundu beSouth Africa bekhalela inkululeko kuboBhotha. Babazwile bekhala bephakathi kobunzima.

Lokhu kufakazwa yila amazwi: “Sibazwile bebovula beguqe kweloliwey’inkunzane.”

Bezwakala bekhala abantu abaNsundu ngobunzima abahlangana labo. Lokhu kuvela sobala ngomfanekiso wembongi ithi bezwakele abaNsundu bebovula beguqe phezu kwenkunzane eloliweyo. Inkunzane ivele iyahlaba yona lanxa ingalolwanga pho kungakanani ubuhlungu bayo nxa isiloliwe. Kusobala ukuthi buphezulu okutsho ukuthi baphakathi kobunzima ibukhulu abaNsundu ngaphansi kombuso kaBhotha.

Bakhala okubuhlungu abeNsundu okufaniswa lomkhulungwane otshaywa yizinja ezibotshelweyo. Yehla layo mfundi uzwe ngembali yempi yenkululeko yelizwe leSouth Africa.

Vikela ukumemetheka kweCOVID 19 ikakhulu ezikolo lapho okukhanya kuyikho ebuya ngamandla khona. Geza izandla zonke izikhathi njalo ungayekisi ukufaka isayeke!

Share This:

Sponsored Links