uMthunywa
Silo Charles Dube
Isihloko senkondlo le siyisingakethiso. Ikhuluma ngento efana lokhozi kodwa kungesukhozi. Lento okukhulunywa ngayo kuthiwa iyandiza njengokhozi kodwa ingabonwa. Ukhozi esilwaziyo luyandiza kodwa silubona. Nxa sihlolisisa yonke inkondlo le sithola ukuthi imbongi ikhuluma ngokufa. Ukufa yinto eyesabeka kakhulu ebantwini.
Ukufa lokhu okubizwa sakhozi kutholakala yonke indawo. Lukhozi olundizayo luwela inlwandlekazi, okuyikuthi inlwandle ezinkulu. Lokhu kufakaza ukuthi akukho lapho ukufa okungafiki khona kuwela lakunlwandle ezinkulu. Ukufa lokhu kudabula amazwe amakhulu kuze kuthi udumo lwakho ukufa lokhu kwaziwe emhlabeni wonke. Umhlaba lawo imbongi iwenze samuntu ngoba ithi udumo lokufa lwaziwa koMhlaba osekungathi ngumuntu wona mhlaba lowo.
Imbongi iveza ukwesabeka kokufa khona okungabonwayo. Ithi iyakwesaba ukufa ngoba khona akuzuli. Inkozi esizaziyo zithumba amatsiyane kanti lolu khozi oluyikufa akhuluma ngalo kaluzili lutho, ludla konke. Kunjalo ngokufa ngoba khona kubulala yonke into ephilayo. Njengoba ukufa lokhu kufaniswa lenyoni imbongi iveza lokho okwenziwa kwezinye inyoni. Imbongi ithi abako khozi bayikudla kwenduku eveza ukuthi abantu bayazingela betshaya inyoni ngenduku kodwa lolu khozi oluyikufa luyehlule induku.
Ezinye inyoni kumbe inkozi ziyavalelwa ngentango ukuze zingangeni kodwa khona ukufa kuyalweqa uthango okungabe lufakiwe ukuthi inyoni zingangeni. Lapha kufakaza khona ukuthi akukho lapho ukufa okungangeni khona. Lanxa umuntu ethi ucatshile kumbe lemlindini ukufa kuyamfikela kuphela. Ukhozi oluyikufa lokhu lwesatshwa ngumuntu wonke. Lwesatshwa ngumuntu omdala lwesatshwe langomutsha. Ukufa kwesatshwa yinkosi kanye lesikhonzi. Obaba labomama bayakuhlonipha ukufa.
“Isilisa lesifazana siyakukhothamela.” Lokhu kugcwalisa inkulumo engaphezulu ukuthi obaba labomama bayakuhlonipha ukufa. Iyaphambili imbongi isitshengisa ukuthi ukufa sekulethe monakalo bani emhlabeni.
Kuthiwa bakhala abafazi bakoRama okutsho ukuthi babekhala ngokufelwa ngabantwana kumbe ngomkabo.
ENingizimu Afrika lakho ukufa kwangena kwaqeda abantu kuliwa labeLungu.
Bafa baphela abantu ababese-mkhunjini omkhulu owawubizwa ngokuthi yiTayitaniki. Wabhoboka umkhumbi lowo wangenisa amanzi abantu ababephakathi bagalula bafa. ESodoma leGomora lakho ukhozi oluyikufa lwatshaya lwabhuqa bafa baphela abantu ngoba bephule umlayo kaNkulunkulu babhujiswa ngomlilo owatshisa lezondawo. Ukufa kuthumbile emhlabeni imbongi ewubiza ithi ngunina womhlaba. EGehena lapho abayizoni abaphoselwa khona lakho yizililo abantu bekhala besifa ngokutshiswa ngumlilo.
Abantu bakhala ngoNtulo. Kuthiwa uMdali wayethume unwabu lendaba ezimnandi ebantwini ukuthi kabasoze bafe. Ngokuhamba esikiza unwabu waphuza ukuyafika ebantwini umdali wazonda wathumela uNtulo ukuthi ayekuthi abantu bazakufa.
Ngesiqubu wagijima uNtulo wafikisa umbiko wokuthi abantu bazakufa. Ngemva kwesikhathi wazofika unwabu lombiko wakhe. Akula owamlalelayo ngoba abantu sebebambe elikaNtulo.
Ngenxa yokufa kwabantu okungapheliyo imbongi iyawubuza umhlaba ukuthi awunoni ngani? Lokhu kungenxa yokuthi abantu bafa bangcwatshwe okungapheliyo kodwa kungani umhlaba unganoni?
