uMthunywa
Imbongi nguJ Ngozo
Imbongi kule inkondlo ikhuluma ngemfundo ayibiza ngokuthi ngumavul’ingqondo. Imbongi iveza ukuqakatheka kwemfundo ebantwini. Imfundo yenziwe samuntu lapha okuyipha isisindo. Yenze into enhle ebantwini. Siyezwa kuthiwa imfundo isihlakaniphisile isizwe. Abantu bakhaliphile nje kungenxa yemfundo eyiyo ebavule ingqondo.
Ngenxa yemfundo abantu kuthiwa bayazigqaja ngayo ngoba ivule ingqondo zabo.
Imbongi ilombuzo wokuthi abantu bayaphapha kodwa impiko bazithethe ngaphi? Benelisa ukuphapha nje ngoba imfundo uMavul’ingqondo ibavule ingqondo bakwazi ukwenza inyoni eziphaphayo. Inyoni eziphaphayo abantu abenelise ukuzenza ngenxa yolwazi lwemfundo zindizamtshina. Benelisa ukuphapha ngendizamtshina ngenxa yolwazi lwemfundo. Zonke lezi zinto ezenzakalyo, zenzakala ngenxa yemfundo yona evula ingqondo zabantu.
Abantu bayenelisa ukwakha inqola ezidumayo, imota phela ngenxa yemfundo yona enguMavul’ingqondo. Imbongi iyaqhubeka ibachaza abantu njengalapha ethi khona basile! Zintethe zebusika esitsho ukuthi abantu bahlakaniphile kakhulu njengentethe zebusika. Ngenxa yemfundo abantu sebelolwazi olukhulu ngoba nanku izifo kumbe imikhuhlane bayayelapha. Ukugula bakutshaya indiva okutsho ukuthi kabazihluphi ngakho ngoba sebevuleke ingqondo ngenxa yemfundo.
Abantwana abasakwazi ukuthunya njengakudala lapho ababethunywa khona bahambise imibiko kude. Khathesi imbongi ithi sebehlezi kuhle, “sebekhomba ngophakathi”, ngoba ngencingo zabo bayenelisa ukukhuluma ifike imbiko kube kuhle. Iyayidumisa imfundo imbongi ngokuthi, “Mavul’ingqondo, mfundo, ubancedile.” Isikhuluma ngendlela zokulima imbongi ithi izinkabi ndini azisalimi. Ngenye indlela uthi zithabela ngaphakathi ngoba liyana izulu zona nkabi lezo azethuki.
Kazethuki inkabi lezi obekulinywa ngazo ngoba sekulinywa ngotharakitha bona abalima baqede insimu langalinye.
Zingethuswa yini inkabi zona sezingasela msebenzi wokulima. Ngalokho-ke imbongi ithi babonga yena uMavul’ingqondo, imfundo phela. Iyasitshela njalo imbongi ukuthi imfundo, uMavul’ingqondo uyamangalisa.
Imfundo lanxa ivula abantu ingqondo imbongi iyasibonisa ukuthi inhle njalo imbi.
Imfundo imbi ngoba labo esibavule ingqondo kukhanya sebesala amasiko abo bethi yizinto zakudala. Sebephika lamadlozi akwabo nanku imbongi ithi, “Amadloz’abasawabheki ngoba bethi awalancedo.” Imfundo uMavul’ingqondo isivule ingqondo zabo yikho sebephika amasiko kunye lamadlozi akwabo. Kusobala kumbongi lakulo oyifundayo ukuthi imfundo inhle kanti njalo ilobubi bayo.
