uMthunywa
Cornelius Luphahla
SEZIPHELELWE ngamasu izakhamizi zesigabeni seSomakhandana, eNkayi ngenxa yembuzi esihluphile kule indawo nanko phela itholakala ithe kho emgwaqweni ebusuku nsukuzonke njalo kayaziwa ukuthi ngeyangaphi.
Imbuzi le elingana lethole eseliliguqa ibonakala ebusuku kuphela njalo ekuseni akubonakali ngitsho lamasondo ayo lapho eyabe ime khona okuyikho okusuka kudide abantu ngembuzi le.
UMthunywa uxhumane loMnumzana Samson Tshuma, omunye wezakhamizi zakule indawo ochaze ukuthi imbuzi le wayibona ngawakhe amehlo.
“Imbuzi le ngangihlala ngiyizwa ngabantu kodwa ngathi ngizihambela ebusuku emgwaqweni ngayibona isimile phambi kwami kodwa angibonanga ukuthi yathutsha ivela ngaphi. Ngalelolanga inyanga yayikhanyisa kakhulu ngasondela ngaze ngaba seduze lembuzi le kodwa kayaze yanyikinyeka.
“Ngazama ukuyethusa yangethuki ngaze ngadlula eceleni ngayitshiya ilokhu imile khonapho,” kutsho uMnu Tshuma.
Ekhuluma lentatheli uNkosazana Mavis Mathe ubike ukuthi mhla ebona imbuzi le yayimvalela indlela waze wamemeza abantu yanyamalala.
“Mina ngathi ngivela eMakwateni ngayithola imbuzi le emgwaqweni ngathi ngizama ukuyiceza yangivalela indlela ngaze ngamemeza abakoDube njengoba behlala eduzane lomgwaqo lapho ebonakala khona. Ngemva kwalokho yanyamalala ngikhangele angibonanga ukuthi yaqonda ngaphi.
“Kusukela khonapho angizange ngaphinda ukuhamba ebusuku futhi ngoba ngabona ukuthi imbuzi le yayingasombuzi kuyinto yomuntu ngoba yanyamalala ngikhangele,” kutsho uNkszn Mathe.
Kucatshangelwa ukuthi imbuzi le yiyo eyabangela ukubhewuka kwenye ibhasi ehamba kulowomango kuminyaka emibili edluleyo noma nje kungasafanga muntu. Umtshayeli kubikwa wathi ubone imbuzi emnyama wasezama ukuyivika ibhasi yabhewuka.
Usobhuku wakule indawo uMnumzana Timothy Mathe ubikele njalo iphephandaba likazulu ukuba laye uhlala esizwa ngembuzi le.
“Imbuzi le ngaqala ukuyizwa eminyakeni emibili edluleyo kodwa khathesi kukhanya sihlupha sibili ngoba ngizwe lomkami ethi bayibonile kuviki ephelileyo buqamama lalapho ehlala ibonakala khona okutshengisa ukuthi sitholakala indawo yonke.
“Okungimangalisayo yikuthi imbuzi le kayaziwa ukuthi ngekabani njalo kayidliwa ngamakhanka okutshengisa ukuthi ngeyomuntu. Ngakho sokudingeka umhlahlo ukuze ikhitshwe ngoba izaphetha isona lapha njengoba isiqalile ukuvalela abantu indlela ebusuku,” kuphetha uMnu Ncube.
