WATSHA TSOTSI: Kungaki esikwenelisileyo kuzinqumo zethu zalonyaka?

12 Nov, 2015 - 15:11 0 Views
WATSHA TSOTSI: Kungaki esikwenelisileyo  kuzinqumo zethu zalonyaka?

uMthunywa

INYANGA kaMfumfu isize yedlula bakwethu! SesikuLwezi okutsho ukuba umnyaka ka2015 usuphela. Kungaki esikwenelisileyo kuzinqumo zethu zalonyaka? Thina abomanyano wamapholisa lozulu sithi kunengi lanxa nje singakakuqoqi kunye ngakunye. Phela banengi ababehlele ukwephula imithetho lonyaka esabatshisayo abanye sibafundisa ukuba kubi ukuhlela impumelelo ngokwephula imithetho kumbe ukugila imikhuba. Singazi-ke ukuba abantwana besikolo bona bavuneni lonyaka njengoba imihloliso kaGrade 7 ilotshwe yaphela kuMfumfu kukanti ekaFomu 4 lo Fomu 6 iphela ngoLwezi. Thina sibacebisa nsukuzonke abantwana laba ukuba bangaphatheki kwezezidakamizwa ngoba zibaphazamisa emfundweni yabo njalo ziyabulala.

Kundatshana yethu edluleyo ngithembise ukuchasisa ngolunye njalo uhlelo lweqoqo lalezo ezikhokhelwa ngumanyano kazulu lamapholisa i-Community Policing (CP) olweCrime Consultative Committee (CCC). Uhlelo lolu ngolwabantwana besikolo laba engisungule ngabo. Phela inhlelo lezi zihleli zincintisana nxa zifundiswa kumbe kuxoxwa ngazo. Intsha isuke ithi selisikhohliwe lokhe lisifundisa ngezabadala sekungani thina kalisinanzi. Sokunjalo, sisuke sibaphe ithuba labo onkunzi bathabe babemanzi te. Lilungelo labo phela abasakhulayo elokuthi baphatheke kwezempilo ngokufaneleyo njalo ngokugcweleyo. Pho thina njengabantu bomthetho, kwabonakala ukuba iZimbabwe Republic Police (ZRP) ingeke yaphumelela ingelasekelo lukazulu okugoqela abasakhulayo kumbe abantwana besikolo. Ngokunjalo, yikho kwasungulwa uhlelo olwaziwa ngelika Junior Police Call. Yilo ke esengizaqala ngalo kuyonale indatshana anduba ngiye kwezinye zenhlelo zabadala ezigoqela olweCCC.

I-Junior Police Call (JPC) luhlelo lwabantwana besikolo kusukela kubanga le-primary kusiya e-secondary. Abafundi laba banikwa ithuba lokuphatheka kunhlelo lemisebenzi yamapholisa eZRP. Kuthi kungafika ithemu lapho okuqhutshwa khona ezama-club ezikolo, amapholisa abona ngezobudlelwano bukazulu leZRP abeCommunity Relations and Liaison Office (CRLO), bethekelele izikolo ezisemangweni wabo bekhankasela uhlelo lolu olwaziwa ngelika Junior Police Call Club ezikolo ezinengi zakuleli. O-CRLO bafika ezikolo bacele imvumo yokuqhuba lolohlelo kumphathisikolo onguye othi ekubanikeni lelithuba, ahle ethese lababalisi bakhe umlandu wokuphathisana lamapholisa ukusebenza labo bonke abafundi abayabe bekhethe ukuba ngamalunga eJPC Club. Sokunjalo, iyabe isisunguliwe iklabhu yamapholisa asakhulayo.

Kukhethwa ihetshezana labafundi abakhaliphileyo njalo abaluthandayo lolohlelo. Imvumo yokuphatheka kwalababantwana enhlelweni zesipholisa iyacelwa njalo kubazali ngokufaneleyo ukuze bonke ababona ngezokondliwa lokukhuliswa kwabafundi laba babekwazi ukuba umfundi othile ulilunga leJPC elazinikela ngokuthanda kwalo. Lokhu kuphathisa kakhulu ekukhuliseni umntwana lo njalo lasekumthembeni ekufundiseni abanye ubuhle bokugcina umthetho — owesizwe lowangekhaya. Uhlelo lweJPC lujonge ukukhulisa abantwana besazi umthetho, amalungelo oluntu, ukufola leminye imisebenzi yamapholisa eZRP. Abayabe sebephumelele ukuba ngamalunga abo lakho konke okunye okudingakalayo kuCRLO oyabe eze lombono waliklabhu kubo. Ngemva kwalokho, bayabe sebehlela inhlelo zabo bodwa bencediswa nguCRLO lababalisi abayabe bebaphiwe uma bekhona. UCRLO uba ngumabhalani nje ogcina izincwadi lawo wonke amanye amaphepha afaneleyo alikilabhu emahofisini eZRP kodwa ke leyokilabhu iyabe iphelele ilomgcinisihlalo wayo, umsekeli wakhe, umabhalani lomsekeli wakhe, umgcinisikhwama lamalunga e-committee yaleyo kilabhu eneleyo. Inkokheli lezi zikhethwa yibo njalo phakathi kwabo abafundi labo.

Bahlangana kanye ngeviki kumbe kanye ngenyanga emahofisini amapholisa lakho khona esikolo nxa kuyithemu yamakilabhu kusiya ngokuthi okubafaneleyo yikuphi bona ngokwabo, abazali babo lamapholisa eZRP. Ekuhlanganeni kwabo baqhuba imihlangano yokubonisana ngezakoCALA lomzali wakhe uSigilamkhuba, bafundiswe imithetho yesizwe lokufola. Ukufola kuyamthoba lokumqondisa umntwana. Kumenza enelise ukubekezela lokulalela imilayo, izixwayiso, inkuthazo, imfundiso lokulandela imithetho. Lokhu kungezinye zempawu zomuntu othobekileyo kodwa eqinile njalo esazi akwenzayo okuyikho okwenza amalunga eZRP lezinye inhlanganiso ezinjalo, zaziwe ngelika-disciplined forces, ngesiNgisi. Amalunga eJPC ayafundiswa njalo ngezamacala onke aphathwa yiZRP. KuCriminal Investigation Department (CID) ikilabhu le yethiwa igama elithi Anti-Drug Abuse Club (ADAC) ngoba amalunga ayo eqakathekisa imisebenzi yokulwisana lezezidakamizwa phakathi kwamanye amacala. I ADAC sizaxoxa ngayo kabanzi sesiveza lemisebenzi yayo eqotho ekufundiseni ngezezidakamizwa. Kesime lapha okwalamuhla sisithi kubafundi bonke abaloba imihloliso, silifisela inhlanhla. Lingalibali ukukhonza uNkulunkulu lokwazi ukuba nguye osipha impilo lempumelelo yonke emhlabeni lasezulwini.

Umlobi utholakala ku-(04) 700171-9 Extension 3193; 0735752386 / 0716616987 / 0783185092 / [email protected]  / [email protected] / [email protected] .

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds