uMthunywa
KUQAKATHEKILE ukuthi sizigqaje ngalokhu esiyikho khona ngoba ngaphandle kwalokhu isizwe sethu siyatshabalala. Ayikho into ongayenza nxa uMdali wakwenza waba lomhlobo wejwabu olalo ngoba phela uthola abanye sebebomvu ebusweni kodwa nxa uthi umkhangela umsusa phansi ubone habe yinsundu mpela umuntu wenkosi. Inwele lazo asikhulumi zingamaqwayibana.
Angithi uNkulunkulu nguye owathi wena uzabizwa ngelithi zibanibani njalo uzazalelwa ebantwini abakhuluma ulimi oluthize njalo belamasiko athile. Nxa umuntu wavela wazalwa eliNdebele uzakufa eyilo, ngeke kwatshintsha loba sokutheni. Kusuka kumangalise-ke nxa abantu bengasathandi ukuthi kwazakale ukuthi bayimihlobo bani.
Kudidanisa ikhanda ukuthola umuntu esesehluleka ukukhuluma ulimi lwakhe eselandela olwabanye mhlawumbe ngenxa yokuthi eminye imihlobo ithathwa njengabayanga, lapho yena asuka khona kusendaweni okuthiwa akulampucuko njalo abantu bakhonale abafundanga.
Into okumele abantu bayazi yikuthi lanxa lapha abavela khona kukubi njani kumbe kuhawulisa kanganani, kukibo kuphela.
Ukuyangiswa yikuthi ungumhlobo bani yinto embi kakhulu ngoba kwenza amasiko achitheke kukanti amasiko yiwo ayinsika yomuntu. Kusizani ukuthi silahle amasiko ethu wona eyiwo asenza sibe yilokhu esiyikho lamhlanje? Asazi, mhlawumbe kukhona okumangalisayo ngokuziphika.
Kuhle-ke ukuthi lalabo abazibona engathi bona sebefunde kakhulu okokuthi sebefuna bathathwe njengabantu baphezulu bazi ukuthi akulamehluko phakathi kwabo labanye abantu ngitsho. Ufica umuntu esemuncanise ubuso ezama ukukhipha isikhiwa ngamakhala ezihlupha ngento engasoze yafa yamnika lutho nje. Bakithi kanti sihluphekelani? Asizikhulumeleni ngesiNdebele, isiKalanga, isiTonga lesiSotho sakithi esiyiso esavela sazalelwa kiso. Asiziphatheni ngendlela okhokho bethu ababeziphatha ngayo ngoba izinto zazibahambela kuhle ngalesiya isikhathi kungakho-ke lathi singazilandelela amasiko mhlawumbe lathi singaphumelela ezimpilweni zethu.
Bakwethu masingaziphiki kodwa sizigqaje ngokuba yilokho esiyikho khona ukuze impilo zethu zisihambele kuhle.
Kumele njalo abantwana abazazalwa bazifundiswe indimi zabazali babo ukuze zingacitshi elizweni kucine sokusala indimi ezimbili kumbe ezintathu kuphela.
Kuqakathekile njalo ukuthi sibafundise amasiko esintu abantwabethu ukuze labo bazi ukuzigqaja ngawo baphinde bafundise ababo abantwana ngawo ngoba isizwe esingela masiko simane sitshabalale nje.
