uMthunywa
Isibaluli
ISIBALULI ligama eliyisichasiso. Njengesiphawulo, isibaluli ligama elichaza usobizo (ibizo lesabizwana). Njengeminye imihlobo yezichasiso, isibaluli kumele sisetshenziswe losobizo esimchazayo futhi simlandele.
Qaphela ukuthi isibaluli siyamchaza usobizo lanxa eseguquke wabayisibanjalo kumbe isandiso.
Nanzi izibonelo:
Umfana oqotho uqhatshiwe. Kumutsho lo /umfana/ libizo. Oqotho yisibaluli esichaza ibizo /umfana/ njalo sililandela lelo bizo.
Lesi esimhlophe ngesakhe. Lesi yisabizwana sokukhomba eduze. /Esimhlophe/ yisibaluli esichaza isabizwana esikhomba eduze /lesi/ njalo sisilandela emutshweni.
Yisihlahla esimanzi esiganyulwe ngujaha lowaya. /Yisihlahla/ yisibanjalo. /Esimanzi/ yisibaluli esichaza isibanjalo /yisihlahla/ njalo silandele leso sibanjalo emutshweni.
Weqe emdulini obanzi wabaleka. /emdulini/ yisandiso sendawo. /obanzi/ yisibaluli esichaza isandiso sendawo emdulini njalo sisilandela emutshweni.
Njengazo zonke izichasiso, isibaluli sakhiwe ngengxenye ezimbili – isivumelwano, lesiqu.
Izivumelwano zesibaluli:
Izivumelwano zesibaluli yizo ezenza kube lokuvumelana phakathi kwesibaluli leso, losobizo ochazwayo.
Kanje: Umfana oqotho uqhatshiwe. Umfana libizo. U – o- wokuqala ka /oqotho/ yisivumelwano sesibaluli.
Lesi esimhlophe ngesakhe. Lesi yisabizwana esikhomba eduze.
Izivumelwano zesibaluli ziyafanana lezivumelwano zesiphawulo ngaphandle kokuthi ezesibaluli kazilabo omankankane.