uMthunywa
Cornelius Luphahla
Angithi babengasomi oMandulo nxa babethi ungabona isiphepho sivunguza kutsho ukuthi luyeza olukhulu. Pho nxa izulu lisiza lesiphepho kuthiwani? Nanku sikubona ngamehlo bakaMthwakazi abantu baphela emehlweni ethu bezibulala abanye bebulalana sibhekile, asazi ukuthi bangenwa yini.
Noma nje siyake sihlangane lakho ukuzibulala kwabantu kodwa okwakhathesi asikwazi ukuthi kusani ngoba abantu sebephelile. Ngikhuluma nje kuyonale iviki abantu abatholakale bezibulele babebanengi kakhulu okusuka kuhlasimulise umzimba. Asazi ukuthi abantu laba basuka bangenwe yini baze bazimisele ukufa badele ukuphila lemuli zabo.
Okusuka kungethuse yikuthi khathesi uzwa kuthiwa umntwana omncane oleminyaka emithathu utholakale esezibophele. Kambe kungabe kuyikuzibophela kuphela kumbe sokukhona okubusa abantu? Angithi nje ekadeni bekungavamanga vele ukuthi umuntu azibophele bekuthiwa uyabe ehlungiwe. Ozibopheleyo ubehanjelwa sibili kuze kubonakale ukuthi uhlungwe ngubani.
ONdukuzibomvu amajaha omkhonto babethi nxa kuthe kwehla isiga esifana lesokuzibophela komntwana omncane aphume ijumo ayebhula ukuthi ngabe mihlola bani eza egumeni kumbe esizweni saMantungwa. Izangoma lazo bezithola umsebenzi zibhule, zinuke zize ziyibone imbilaphi esolwa yisilonda. Lapho-ke isizwe besihle sihlale siqaphe eqolo okonwabu.
BakaMthwakazi kambe kaliboni yini ukuthi kunuka santungwana lapha ekhaya? Ngeqiniso ixoxo lidla amasi emsamo, ngakho kufanele abantu bavuse inkophe ilihlo limane lixhotshwe libhekile hatshi ukuxhotshwa licimezile. Pho kungani uMthwakazi ethula abheke phansi okwentombi esiphelelwe ngamazwi okuphendula ijaha, yena ebona ukuthi isizwe siyatshabalala.
Kambe bakwethu ukuzibulala kunceda ngani njengoba kakho oyake afe abuye aphenduke abikele abanye ukuthi uboneni? Pho umuntu nxa engakujabulela lokhu uyabe echazani emphakathini? Angithi yikho okusuka kudale ukuthi uthole umntwana omncane kuthiwa uzibulele ngoba esuke wakubonela kubazali ukuba kuyenziwa.
BakaMthwakazi kungani lidlala ngegeja kuziliwe nje? Wobani lemfundiso enhle emphakathini lingaze lona uzulu njengoba bethi inkunzi emnyama iyona amathole.
Mthwakazi kaNdaba guquka ube njengayizolo okhokho besaphila kubuswa kudelwa. Ake livuke likhuthazane ngokuqakatheka kwempilo ukuze lenelise ukwakha isizwe senu njengayizolo. Kambe nxa abantu bephela kangaka lingasakha njani isizwe njengoba sisakhiwa ngabantu?
Okusuka kungimangalise yikuthi abantu laba bathi bezibulala kangaka abanye njalo baphila ngokubulala khonapho bebona ukuthi abantu bayazifela. Asazi ukuthi laba bafuna kusaleni lapha koMthwakazi kumbe bafuna kusale kukhala ibhungane. Angithi nje sihlala sisizwa ukubulawa kwabantu yizigebengu kusa kwamalanga nje?
Mthwakazi omuhle ake libambane lakhe isizwe sabokhokho benu.
