Uncategorized

Phos’ elakho: Kutheni sokuyivubayitshodo nje?

03 Mar, 2016 - 00:03 0 Views
Phos’ elakho: Kutheni sokuyivubayitshodo nje?

uMthunywa

Cornelius Luphahla

BAKAMTHWAKAZI ngabe kwenzenjani abantu sebevuka eseganga,  akusaziwa okuhle lokubi. Yebo kambe eminyakeni edluleyo ingxubevana le ibidalwa yintsha kodwa khathesi osokudanisa yikuthi labadala bakhona kabasakwazi ukuphila njengabazali, sebezifanisa labontanga.

Kambe yini engalunga nxa abantu bephila impilo enjalo sokungasaziwa umuntu omdala lomncane?

Kuqakathekile bakwethu ukuthi abazali bazi ukuthi umsebenzi wabo yikukhuza abantwana hatshi ukudinga ukukhuzwa ngabantwana. Angithi ematshabhini la inkalakatha zamadoda ziyabe seziziphatha njengabontanga sezikhuluma isiyemujakala ulimi lwamazimu. Pho yini engalunga nxa kunjalo Mthwakazi kaNdaba?

Amasiko wona kangikhulumi, kakho osakwazi ukuthethela ngohlobo oluqondileyo. Kambe bazathethela bathini abantwana kuboyisemkhulu? Bazakuthi “khulu zikhuphani?” Ukhulu yena aphendule athini-ke lapho? Angithi uzakuthi “maya mzukulu ziyawa” kumbe “Cha mzukulu kushubile?” Awu bakwethu nanka amadilikelana izitho zofudu, ngeqiniso imihlola iyahlolelana.

BakaMthwakazi kutheni kanti abantu sebesenza imigilingwana eyesabekayo kanje? Ontanga abasakwazi lokukhuluma indimi zabo zokuzalwa, lenhlonipho abayithola ikhona kudala bayiphendulela yaba yibutha. Amazwi okulaywa abawaphiwa ngoyise labonina bebeluleka sebawaphendula isihaqa esitshwaqisa umzimba. Abanye abazali bakhathesi sebathathwa luthuli lwamadube abasazi lokuthi bangobani.

Yebo kambe kuqakathekile sibili ukuthi umntwana afunde isiKhiwa kodwa akutsho ukuthi alahle ulimi lwakhe kanye lamasiko akhe. Angithi nje nxa umuntu eselahle ulimi lwakhe kanye lamasiko akhe usuka angazazi lokuthi ungubani njalo kufanele aziphathe njani. Yikho osokusenzakala kunengi labontanga kalisazazi ukuthi lingobani lokuthi kufanele liziphathe njani empilweni.

Ngiyazi ukuba inengi kalikuzwa kuhle  lokhu engikuchazayo ngenxa yokuthi liphila phakathi kwakho njalo liphila lakho. Ngakho-ke kuqakathekile bakwethu ukuthi abantwabethu sibafundise ubuntu kanye lamasiko ayelandelwa ngokhokho bethu endulo.

Angithi nje endulo kwakungavamanga ubudlova lobu esibubona kulezinsuku nje. Lokhu kakutsho ukuthi kwakungelamuntu ongabenza kodwa inengi labantu ababekhona bebesazi ukuziphatha kuhle kanye lokuhlonipha amasiko abo. Awu babedela okhokho, bebusa bedela bengabazi ubunke lobubi lobu esibubona kulezinsuku.

BakaMthwakazi angithi nje babengasomi abadala nxa babethi intandane enhle ngekhothwa ngunina njalo othanda ukukhuthazwa uthanda ukwazi. Kunjalo-ke, siyeza isikhathi sokuthi uMthwakazi amswele umuntu omkhumbuza ngokuqakatheka kwamasiko njengoba insuku zihamba labantu.

Okokucina lapha koMthwakazi ngithi libambeni lingaze latshona ngoba kukhanya selisiyangomtsha wendoda njalo ithunga selidumela emansumpeni. Kuzaba kuhle kulabo abavame ukuwemukela amazwi enkuthazo ngezamasiko akoMthwakazi ngoba bazancinda uluju lolwazi.

Kusinwa kudedelwana bakaMalandela ngakho ngithi ubuntu kabande lapha koMthwakazi. Kuhle ngoba ngiyitshayile eyami ingquzu ngayiphosa induku ebandla ngokukhuthaza ngezomdabuko sokusele ukuthi lisale liyihlakula indima le.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds