Uncategorized

‘Phansi ngokubulawa kwabesifazane’

03 Oct, 2022 - 12:10 0 Views

uMthunywa

YiNtatheli kaMthunywa

AMACALA okuhlukunyezwa lokubulawa kwabesifazane labantwana asemanengi elizweni, okuyikho osekukhathaze uChief Justice Luke Malaba.

UChief Justice Malaba uveze ukukhathazeka kwakhe ngamacala la ngesikhathi esethula umbiko wakhe kuvulwa isakhiwo somthethwandaba eLupane ngoLwesihlanu.

Kubikwa imthethwandaba ilamacala amanengi aphathelane lokubulawa kwabantu, okutshengisa ukuthi sebebanengi abantu abafaka umthetho ezandleni zabo.

“Siyananzelela ukuthi asemanengi amacala okubulawa lokuhlukunyezwa kwabesifazane labantwana. Sikhathazekile ngalokhu, kumele kulungiswe,” kutsho uChief Justice Malaba.

Uthe ukwanda kwamacala la, sekudale ukuthi kube lomsebenzi omnengi, kodwa loba kunjalo, izisebenzi zemthethwandaba kumele ziphangise ukuwathetha.

“Inkinga amacala awathethwa ngokuphangisa. Lokhu kudala ukuthi kube lomsebenzi omnengi.”

Ukuze amacala afana lokubulawa kwabantu athethwe ngokuphangisa, uChief Justice Malaba uthe kumele kwakhiwe imthethwandaba yaphezulu, i-High Court, kuzo zonke indawo.

“Sifuna kube lama-High Court amanengi. Sesavula umthethwandaba waphezulu edolobheni le-Chinhoyi, njalo ukhona lakoBulawayo, eHarare, laseMutare. Sihlose ukuthi lakundawo ezingaphandle kwamadolobho amakhulu ubekhona umthethwandaba.”

Uveze ukuba kusiyaphela umnyaka lo, ugatsha lwe-Judicial Services Commission lube seluqale uhlelo lokwakha imthethwandaba eDete, eKamativi laseGwanda.

“Ngobukhulu beGwanda, sikhangelele ukuthi kube le-High Court lapho. Sikhuluma nje, ukwakha sekuqalisile,” kutsho uChief Justice Malaba.

Uthe ukwakhiwa kwemthethwandaba kungaphansi kohlelo lokusabalalisa ingatsha zomthetho lokuphakamisa amalungelo abantu, njengokuphawulwe yi-National Development Strategy 1 lohlelo lwe-devolution.

UChief Justice Malaba ubike ukuba imthethwandaba kumele ibeseduzane labantu, ngakho kumele akhiwe lasemalokitshini.

Uthe koBulawayo kuzakhiwa umthethwandaba elokitshini leMganwini laseCowdray Park.

Kusenjalo, izakhamizi zeLupane ezikhulume lephephandaba likazulu zibonge ugatsha lwe-Judicial Services Commission ngokwethula umthethwandaba omutsha.

UMnumzana Fortunate Ndlovu, ongukhansila esiqintini seNdimimbili, eLupane uthe isakhiwo somthethwandaba esitsha sizanikeza abantu ithuba lokuthi basebenzise amalungelo abo kwezomthetho.

“Siyambonga uHulumende wethu okhokhelwa ngubaba, uMongameli welizwe uEmmerson Mnangagwa ngokuletha umthethwandaba lo. Sibonga futhi le-Judicial Services Commission. Sekulula khathesi ukuthi sifinyelele umthethwandaba, abantu bakithi sebezathola ukuxazululwa kwamacala abo ngokuphangisa,” nguMnu Ndlovu lo.

UNkosazana Regina Sibanda ohlala eShabulanyana uthe ukwakhiwa komthethwandaba lo kwanikeza ezinye izakhamizi amathuba okusebenza.

“Sekulempucuko eLupane. Mina ngangi ngomunye walabo abaqhatshwa ukutshaya izitina kusakhiwa umthethwandaba lo. Saphiwa ithuba lokusebenza, sathola imali yokugcina abantwana.”

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds