O-LEVEL: Ukuhlaziya inkondlo…Ngubani olomlandu?

26 Nov, 2015 - 00:11 0 Views

uMthunywa

LAMHLANJE siqala ukuchasisa inkondlo ezikugwalo Imisebe yelanga ezifundwa ngabafundi abakuviyo lesithathu kumfundo ephezulu bengena kuviyo lesine kumfundo ephezulu ngomnyaka ozayo. Siqala nje sithi, “wasala wasala” kulowo ongakulandela khathesi ethi lokhu ngizakubona nomnyaka ozayo. Ngomnyaka ozayo siyabe sesibamba ezinye phambili emuva kungasabuyeleki.

Kule inkondlo kaSitsha ethi, “Ngubani olomlandu?” kulodaba olukhona lapha. Abantu baphoselana imilandu kubenzima ukuthi kube lovuma ukwehlulwa. Impilo isiguqukile, abasezwani abadala labatsha. Bayazama abadala ukutshela intsha ukuthi ubudoda abukhulelwa, okutsho ukuthi abatsha bangajahi izinto ezingaphezu kwabo kodwa kabamelele isikhathi sabo lapho sebekhulile. Isiga yikuthi intsha yalamuhla yona isibukhulela ubudala yenza izinto ezingayilingananga.

Isibonelo sokuthi intsha isibuphanga ubudoda njalo ibukhulela yikuthi isingoyise wezingane yona ingakakhuli, imbongi ikubeka ngesitsho esithi, “Yon’isanuk’uchag’emlonyeni.” Intsha iba labantwana ingakakhuli ingakakholisi ubujaha bayo. Ngamanye amazwi imbongi ithi aluba intsha iqala ikholise ubujaha bayo ingakagijimeli ukuba lezingane kusesemasinyane. Ngakwelinye icele izintombi zalamuhla sezizintombi ngebizo kuphela.

Lamuhla akusela ntombi ngoba lazo njengamajaha aphanga ubudoda, intombi zalamuhla sezicijisa amehlo, zihlakaniphele eceleni zimunyise abantwana lazo zisamunya. “Zicathula zicij’amehlo zincelise lazo zisancela.” Akula ongazikhuza lezi ntombi ezincelisa lazo zisancela ngoba labazali labo abasenzi umsebenzi wabo. Ngubani olomlandu? Yikho imbongi ibuza ngoba wonke umuntu, jaha, ntombi lomzali bonke kukhanya belomlandu.

Kunzima batayi ngoba okhokho balamuhla labo sebephenduke intombi belingisa intsha yalamuhla. Iyofunda kubani imithetho eligugu lesintu intsha nxa okhokho labo sebephenduke intombi belingisa intsha yalamuhla. Imbongi isebenzisa isaga nxa ichaza ukungaziphathi kwabokhokho lokhu. Kabavumi  ukuthi sebeluphele. “Bathi kugug’othandayo, bazonde badl’inja nxa bengathiwa gogo.” Bazonda kakhulu okhokho laba bengabizwa ngelikagogo.

Amaxhegu lawo ngakwelinye icele sekuyiwo amajaha alamuhla. Ayagqoka abophe intanjana inhloso kuyikuyanqumela abantwana babantu. Lokhu kutsho ukuthi bagqoka bacece besiyaqomisa abantwana babantu. Amaxhegu la kukhanya asekhohliwe umlandu wawo wokuthi kumele alaye, abasakhulayo, injetshane phela, nxa iphambuka iphuma emthethweni. Ikubeka sobala ukuthi umhlaba wonke uphakathi kwesililo. Umhlaba lo ulilela ukufa kwamasiko, ukutshabalala kwamasiko.

Isimanga yikuthi umhlaba wonke usulingana, akusekho umuntu omdala njalo kasekho omncane. Yikho lokhju okwenza imbongi ibuze ukuthi: “Ngubani olomlandu?”

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds