uMthunywa
UMBUZO esilawo ekuqaleni kwale inkondlo yikuthi kambe yini leyo engelantshantshu kumbe engelangcitshi?
Imbongi isipha lowo mbuzo ukuba sizidingele impendulo. Lamanje kulula ukuyizwisisa ukuthi yini lokho okungelantshantshu. Kuvela sobala ukuthi ukhuluma ngenqola yomlilo imota phela lapho ethi,
“Ngangiyivuthel’ivume ngob’iyisivutha. Ngangivus’intam’ibee le ngoba sengiyintundla. Ngasengitshiya lazo ezindizayo.”
Iyatsho imbongi ukuthi yayiyinyathela imota ivume layo igijime ngesiqubu esikhulu ngoba ingumhlobo ogijima kakhulu. Yayithi nxa isiyivuthela leyo mota imbongi yelule intamo yayo ikhanye isinde okwentundla yona elentamo ende ngokwemvelo. Yayiselula intamo yayo ibende kakhulu. Yayigijimisa imota yayo kakhulu imbongi ngoba ithi yayisitshiya lezindizayo okutsho ukuthi yayisitshiya inyoni zona eziphapha phezulu. Lihaba leli imbongi elisebenzisa ukutshengisa ukuthi imota yayisigijima ngesiqubu esimangalisayo.
Imota yembongi igijima ngesiqubu esesabekayo nje ikhuthathazwa ngabanye abantu. Imbongi ithi babeyitshotshozela izibone isingelempiko isikhukhumele ukuthi abantu bayayibuka ngokwenza kwayo, yayingazi ukuthi imota kayilantshantshu, kayilangcitshi lozenza intshantshu emoteni kuyamphelela kwelinye ilanga.
Yayigijima kakhulu ngemota imbongi okokuthi lomango omude yayingawuboni ngoba ithi, “Umango wawungamanga kimi.”
Iyazitema kumbe iyazibula imbongi ithi ngempela yayiyingqwele yomgwaqo. Kusekuhle kunjeya kungakabi lengozi imbongi yayizibona ibusa emgwaqweni. Lapha edlula khona ngesiqubu esikhulu kubasa uthuli olutshiya abantu bemangele bethule. Bathula nje bathuliswa yikumangala isiqubu esingako. “Bathule nje ngoba sebebamb’owangaphansi.” Nxa besenzenjalo yona imbongi iyabobotheka iyivuthele okwesavutha esitsho ukuthi nxa bemangala besenzenjalo yena wengeza isiqubu semota ayigijimise ngamandla.
Ngempela iyabe isiyivuthela kakhulu imota kungasela elandelayo esegijimisana lomoya nje kuphela. Into enhle ngalokhu yikuthi kukhanya yafunda isifundo imbongi ngoba ithi isenza lokhu yayingazi ukuthi kayilantshantshu imota. Kayilakuthi uyazi okunganani imota. Ekuvumayo khathesi imbongi yikuthi yayibizwa ngumngane wayo ukufa, ukufa ungatshiyi mlayezelo. Lokhu kuveza sobala ukuthi nxa umuntu efela engozini yomgwaqo uyabe engazilungiselelanga ngakho kalathuba lokupha imilayezelo ngokumele kwenziwe ngemva kokufa kwakhe.
Nxa umuntu esifa engozini yomgwaqo ufa engagulanga njalo engaguganga. Uthi liqiniso nxa usifa ngengozi yemota ufa ungazilungiselelanga. Iyavuma imbongi isifundile ukuthi imota kayilantshantshu okuyikuthi kayilasazi imota. Ungezake uyigijimise ngamandla imota uzenza isazi. Igijimisa imota kangaka imbongi ithi yayibizelwa kosalani zihlobo. Kosalani zihlobo kusekufeni. Ngokugijima okwedlulisa amalawulo yayihlola ukufa.
Njengoba yayigijimisa imota kangaka imbongi kwafika umzuzwana ongaliyo, imbongi ithi yayiyigxobe yaphelela, iyibambe yafela kuyo okwentshantshu, yebo kodwa yayingazi ukuthi imota kayilantshantshu. Umgwaqo wagoba yawulandela imbongi. Sekunjalo ubungcitshi bensukwini lapho eyayiyibambe khona kwayiphica, yeza enye imota layo ngesiqubu esikhulu zahlangana intshu zamanga.
