‘Lingalimi inhlanyelo eliyigcina eziphaleni’

24 Dec, 2015 - 00:12 0 Views
‘Lingalimi inhlanyelo eliyigcina eziphaleni’

uMthunywa

Ethel Ncube
INHLANGANISO yeAgritex isikhuthaze njalo abalimi ukuthi bangalimi inhlanyelo yeziphaleni ngoba isivuno sayo sisehla ngesilinganiso esingaba phakathi kwe-30 kusiya ku-40 phesenti.

Ngaphandle kokwehla kwesivuno inhlanyelo yesiphaleni kubikwa ihlaselwa yimikhuhlane eminengi.

UMnumzana Social Shava onguAgronomist uveze ukuthi lanxa inhlanyelo yeziphaleni imila ilohlupho lokwehlisa isivuno somlimi.

“Inhlanyelo yesiphaleni ilakho ukumila ikhule kodwa ke uhlupho luba khona ngesikhathi sokuvuna ngoba isivuno siyehla ngesilinganiso se-30 kusiya ku-40 phesenti kukanti nxa umlimi ethenge inhlanyelo isivuno siyathuthuka kakhulu,” kutsho uMnu Shava.

Uqhubekele phambili eveza ukuthi abalimi balomkhuba wokugcina umumbu olibhabhadla besenzela ukuhlanyela.

“Ngesikhathi sokuhulula uyathola abantu bekhetha inhlanyelo bethi lo ngowokuhlanyela bengazi ukuthi bazehlisela isivuno sabo.

“Amakhampani afana labo Seedco lePannar lamanye atshiyeneyo athengisa inhlanyelo elesivuno esihle ngoba umumbu wakhona uyabe uhloliwe njalo wafakwa lemithi etshiyeneyo ebulala izibungu lemithi eyenza ukuthi ingahlanyelwa imile ngemva kwalokhu suzadlula futhi ekuhlolweni okutshiyeneyo umiliswe bebone ukuthi awulahlupho,” kulandisa uMnu Shava.

Ekhuluma loMthunywa uchaze ukuthi abalimi kabazame ukuthenga inhlanyelo hatshi ukucupha esiphaleni.

“Siyazi imali iyahlupha kodwa lingahlanganyela libe liqembu lihlanganise imali liyezithengela inhlanyelo yenu labelane omunye lomunye ayehlanyela ehloliweyo.

“Abalimi bangakhangela kuhle nxa behlanyela inhlanyelo ilemibala eluhlaza kumbe ebomvu yona ngeyemithi eyabe isetshenzisiwe ukuze inhlanyelo ingaphehlwa yizibungu,” kulandisa uMnu Shava.

Ubuye waveza njalo ukuthi izilimo ezifana lamazambane, indlubu lamakhabe zilakho ukungamili.

“Amazambane awalutho ukuhlaselwa yibulembu umlimi uyathi esiyahlanyela evele seke ahlaselwa yibulembu okwenzakalayo yikuthi alakho ukungamili kumbe uthi nxa suvuna ucina uthola isivuno esiphansi.

“Amakhabe intanga zakhona zikhona ezithengiswayo ezitolo njalo lezontanga zimila ngcono kakhulu kulalezo ezigcinwa ngekhaya,” kuphetha uMnu Shava.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds