‘Kuzakwenzakalani’

16 Nov, 2023 - 00:11 0 Views
‘Kuzakwenzakalani’

uMthunywa

“Salibonani bafundi. Ngithemba liphilile njalo liqhuba kuhle kumihloliso yenu yokuphela komnyaka. Lamhla sifuna ukukhangela inkulumo eliyithandayo bafundi ethi, “ Kunzakwenzakalani”. Le inkulumo siyayithanda kakhulu bafundi kodwa isiwisele abanengi benu emlindini ongakhanyi lokuthi uqala ngaphi ucina ngaphi, omnyama tshu.

Yebo kambe bafundi selifundile kanti futhi selisazi okunengi kodwa lo umbuzo isikhathi esinengi ukhomba ubuphukuphuku, ukungazi lokungafuni ukuqondiswa, uveza ubuqoqodo lobuhlongandlebe.

Inkinga yenu bafundi lisuka lizitshele ukuthi liyazi kanti ngitsho alazi lutho, kusebusuku nje. Kuthi nxa selivelelwe zinkinga libonakale selihawula selifuna wonke umuntu eduze kwenu. Umbuzo lo ujayele ukubuya kakhulu nxa likhuzwa. Lisuka lomise amakhanda lifune ukwazi ukuthi nxa liqhubeke lisenza lokho elikwenzayo elikukhuzelwayo kunzakwenzakalani.

Ezikolo lapha liyakhuzwa izinsuku zonke liboniswa ngabangane elilabo abangaqondanga kumbe ngezenzo ezithile. Lizwakale-ke libuza lina bomahlafuna itshingamu enkonzweni lisithi ukuthi nxa liqhubeke ngalokho elikwenzayo kuzakwenzakalani? Abadala basebesithi, “Yekela kukhule lokhula” babuye bathi, “Isalakutshelwa sibona ngomopho”.

Bangavele batsho njalo bayabe sebeqedile, sebegoqa nje izandla bakukhangele wenze okuthandayo kodwa bekwazi ukuthi kukhona okuzakuhanqa phambili. Kulezi izinsuku ezikolo indaba esegudwini ngeyabafundi ababhema izidakamizwa.

Inengi labafundi laba likhuziwe ngababalisi kanye labazali ngekhaya ukuthi lekele ukuthatha lokhu okudakayo ngoba kungalungelanga imizimba yabo. Impendulo etholwa ngababalisi labazali ngethi, “Kunzakwenzakalani”.

Abazali lababalisi bagoqe izandla bathi indoda izakuzwa ngebhatshi. Inengi labafundi laba lehlulekile ukuqhubeka ngezifundo kanti abanye basesibhedlela salaba abagula ingqondo ngoba phela izidakamizwa ziyaphambanisa ingqondo.

Abanye ezifundweni kube mnyama tshu okwenze behluleka bangaphumi lalutho. Abanye njalo abacina sebezisola ngokuba yiziqoqodo kwabo kodwa abadala bathi akulamthandazo ngemva kokufa. Akhona amanye amantombazana akhuzwe kakhulu ngobudlelwano babo labafana obungamukelekiyo. Impendulo yabo ibisithi, “Kunzakwenzakalani”.

Zingaphi ezinye izintombi lamuhla? Abanye basuke bazithwala izisu ezingekabanikazi kanti abanye bacine besiyakwenda ithuba lingakafiki ngoba abazali besuke bathukuthela bathi awazange alalele ekhuzwa. Abanye bacine bethola imikhuhlane engelaphekiyo ehambelana lezemacansini. Ubunandi sebuphenduke isihaqa, sekunzima emuva laphambili. Kambe kuyinto enhle yini bafundi ukuthi nxa sikhuzwa siphendule kanje?

Sikhumbule phela bafundi ukuthi isiNdebele sithi, “Indlela ibuzwa kwabaphambili”. Nxa abadala besikhuza balenjongo ngoba bayihambile indlela le esiyihambayo phambilini. Likhumbule phela ukuthi labo bake baba ngabantwana. Badlule kuzo zonke lezi izinto esesibona angathi ziyamangalisa. Ngalokho-ke bayakwazi ubuhle lobubi bazo.

Asiyekeleni bafundi inkulumo ethi, “Kuzakwenzakalani” isingaba yikufa empilweni yakho, asinxwaneleni ukulungisa okonakeleyo hatshi ukubuza imibuzo ezasitshiya ehlathini elingakhali yona elilezilwane. Asibonaneni ngeviki ezayo.

Ilotshwe nguSiphathokuhle Ngulube.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds