Uncategorized

Kuchasiswa umthetho omutsha

26 Jul, 2021 - 14:07 0 Views
Kuchasiswa umthetho omutsha

uMthunywa

Selusweyinkosi Mhlanga

Inhlanganiso ezimele yodwa, iTag A Life International ithethe inyathelo lokuphakulela umphakathi okuqukethwe ngumthetho omutsha owethulwe nyakenye nguHulumende, iFreedom of Information Act.

Linhlanganiso yenze lokhu ngokufundisa intathelizindaba ezivela kumankampani abona ngezokukhitshwa kwezindaba kuzabelo ezilitshumi eZimbabwe mayelana lomthetho lo obekwe ngemva kokukhitshwa komthetho weAccess to Information and Protection of Privacy Act (AIPPA).

Kubikwa umthetho lo wacitshwa ngemva kokunanzelela ukuthi wawucindezela intatheli njalo uphambanisa ukufinyelela kwazo ulwazi oluthize abaludingayo emsebenzini wabo.

UNyaradzo Mashayamombe umsunguli wenhlanganiso le, uthe baqalise lumkhankaso behlose ukwazisa uzulu, ikakhulu abesifazane labatsha ngelungelo labo lokuthola ulwazi kumankampani omphakathi mayelana lempilo zabo, lokuphendulwa imibuzo abalayo ngamankampani athize.

“Wonke umuntu ulelungelo lokuthola ulwazi aludingayo ngokuthi amankampani omphakathi lazimele wodwa asebenza njani lokuthi aphatha njani inhlelo zawo. Sikhangelele ukuthi ukucaca kwenhlelo zamankampani la lokukhululeka kwawo ekusebenzelaneni lozulu kuzakwenza amalungelo abantu abatsha labagqilazekileyo alandelwe.”

UMashayamombe uqhubeke esithi abesifazane labatsha bandise ukuba ngabokucina ukwazi ukuthi kwenzakalani elizweni ngakho lumthetho uzakuguqula lokho njengoba sebezakwenelisa ukubuza imibuzo emayelana lokuphathelane lempilo zabo.

UNompilo Simanje ongumeli njalo ebona ngokusungulwa kwemithetho engaphansi kwenhlanganiso yeMedia Institute of Southern Africa (Misa) uthe lumthetho uhambelana lesisekelo sombuso  welizwe.

“Umthetho weFreedom to Information lo ungenelana kuhle lomthetho welizwe  kuSection 62(1) wona oqukethe ukuthi ilizwe livumela ukuthi ulwazi oluphethwe zingatsha zikaHulumende oluphathelane lomphakathi lufinyeleleke, uqhubeke kuSection 62(2) usithi uvumela ukufinyelela ulwazi oluphethwe ngumuntu, loba uHulumende lapho lolo lwazi luqakathekile ekuvikeleni lekuqhubeni amalungelo oluntu.”

UMphathintambo obona ngezokukhutshwa kwembiko uMonica Mutsvangwa uthe umthetho lo uzasiza wonke umuntu ngokulinganayo.

“Umthetho weFreedom of Information Act ka2020 uzasiza wonke umuntu ngokulinganayo, uzaphakamisa impilo kazulu uphinde unike ilizwe leZimbabwe isithunzi esitsha ngokupha uzulu wonke inkululeko yokutsho abafisa ukukutsho kanye lokufinyelela ulwazi abaludingayo.”

Uphinde wathi ngaphansi kwalumthetho uHulumende usenike indawo ezehlukeneyo amacence okuvula imsakazo ukwenzela ukuthi imbiko ifinyelele ebantwini.

“NjengoHulumende sizathuthukisa impilo zabantu ngokuvula amagagasi. Sinike amacence ambalwa emaphandleni lapho omabonakude kanye lamagagasi emsakazo abengafiki khona njengeBeitbridge, Chiredzi, Binga leChipinge.

Sifisa ukuthola imbiko evela ebantwini ukwenzela ukuthi lathi sizwe imbono yabo.”

UMutsvangwa uthe amankampani wonke kaHulumende aselabasebenzi abakhangelane lokunika abantu ulwazi (information officers). Waphinda wagcizelela ukuthi umuntu lomuntu ulelungelo lokuthola lolo lwazi ngolimi aluzwisisayo.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds