uMthunywa
Funda nanka amanye amabala aphathelene lotshwala.
Ukwehlukanisa utshwala lensipho yikuhluza. Otshone enatha wavuka elebhabhalazi uya ezikhoceni. Utshwala obenziwa ngensipho sithi livanya. Ivanya leli lingahlala isikhathi eside lize libile libemunyu liyahluzwa njalo libizwe ngokuthi ngumnunku. Okhethwa ukuba agwaqe ngolengalo ezakwenza ukuthi inhlama ibile masinyane.
Yazi lokhu okulandelayo:
Umncantsha — ngamabele ambelwa esibayeni, ayekhutshwa acholwe adliwe nxa sekufanele.
Umdango — igceke lapho okwakugiyela khona amabutho.
Iyisela — libhiza.
Ingubhamazwi — yingubo yesigogo eyayibalazwa ibenhle, yayiligugu lamanina kudala.
Amanxusa — ngamajaha ayebulala bonke labo inkosi eyayisithi kababulawe.
Amadotshi — kwakungamatshana okuklwebha umlilo amakhiwa awapha amabutho ka Lobhengula.
Isihlangu — lihawu lokusina lokuceca.
Isidlodlo — into eyayimise isongo, eyayisenziwa ekhanda lejaha elidala emaNdebeleni.
Inxele — ngumuntu osebenzisa isandla sokhohlo.
Umjimba — umuntu ongumzingeli omkhulu.
Ingcazelo zamazwi alandelayo:
Ukuzala yikuzimbela — ozeleyo kahlupheki.
Umphekele ezilamatshe — umkhawulisile kumbe umlayile.
Kazalanga wabola amathumbu — wazala abantwana abangelambeko, abangahloniphiyo.
Izolo liyembelwa — osekwenzakele sokwenzakele, asizukuzikhathaza ngakho.
Isihuba sakutsha — ogulayo usephefumula okokufa.
Ukhala eziwela esiswini — loba engatshengiseli kodwa udabukile kakhulu.
Buchitheka bugayiwe — into yonakala isilungile.
Ukwenda akutshayelwa mathambo — lokhu kutshiwo ngofice ubunzima ekwendeni esesithi aluba ngangisazi ngabe angiziphoselanga kuloluhlupho.
Uzalumela ngokhuni — kutsho ukuthi uzathwala nzima, uzahlupheka.
Uzawuphemba ungawothi — uzasebenza kodwa ungabuyelwa lutho.
Ungidlisa imbuya ngoluthi — ungiphethe kubi, uyangihlupha.
Inkala yafuza unina — umntwana ufuze abazali bakhe.
Uqunywe umlomo — ulwazi selumphelele, sebezakufica.
Elenxeba ilenxeba — loba bonke befihla kodwa olecala uzabonakala.
Isilonda sisola imbilaphi — olecala uselinindela komsulwa.
Ugandwa yini lenyoka aziselamazinyo. Thambo lenyoka hlaba omzondayo — angasake afe, ngimfisela ukufa.
Loba kungelaqhude kuyasa — loba ungekho ungacabangi ukuthi abantu bazahlupheka.
Ubotshwe ngawakhe amaketane — yimisebenzi yakhe esimfake phakathi kohlupho.
