uMthunywa
Isandiso siyaqhutshwa
Okuqatshelwayo ekwakhekeni kwesandiso sendawo ekuqaleni lekucineni. Sibonile okwenzakala ekuqaleni kuviki ephelileyo. Lamhla siqala ngokuhlolisisa ngokwenzakala ekucineni kwesandiso sendawo.
(b) Emabizweni acina ngonkamisa –a lo –e sijobelela isakhi sesandiso sendawo u-eni besekulandelana onkamisa; unkamisa wokucina webizo udedela unkamisa wesakhi sesandiso u –e.
Izibonelo: Kubizo umfula elikusigaba 3 kuhamba kanje: umful(a) + -eni > emfuleni oyisandiso sendawo.
Kusigaba 9 kubizo ingulube sithi: ingulub(e) + -eni > engulubeni.
Emabizweni acina ngonkamisa – (i) sijobelela isakhi sesandiso u- ini bese kulandelana onkamisa, kuthi inkamisa wokucina webizo adedele unkamisa wesakhi sesandiso u –i.
Izibonelo: Kusigaba 5 kubizo ihhashi sijobelela u –ini sithole isandiso /ehhashini/.
Emabizweni acina ngonkamisa –o lo –u lakhona sijobelela isakhi sesandiso u –eni lo – ini bese kusithi unkamisa wokucina webizo aphenduke usingankamisa –w-.
Izibonelo: isand(o) +-eni > esandweni oyisandiso sendawo. Ubuhlal(u) > ebuhlalwini.
Ukusetshenziswa kwesiqalo sesakhi sesandiso ku- ekwakheni izandiso zendawo: Lesi sakhi sisebenza ezigabeni 1, 1a, 2 lo 6 amagama ezizwe lamabizomuntu.
Izibonelo: Kusigaba 1 kubizo umuntu – ku+ (u)-muntu > kumuntu eliyisandiso. 1(a) ku + (u)-gogo > kugogo. Sizaqala lapha kusibanga esizayo.
