Uncategorized

Badinga usizo asebephila ngenkelo eBinga

12 Dec, 2019 - 00:12 0 Views
Badinga usizo asebephila ngenkelo eBinga

uMthunywa

Ethel Ncube

ZITHWELE amagabha avuzayo izakhamizi zeDobola, eBinga nanko phela umangoye uselala eziko emizini eminengi osokubangele ukuthi ezinye ziphile ngokudla inkelo.  

Intengo yempuphu isidale ukuba ezinye izakhamizi zitshone zidle inkelo njalo ezinye sezihamba imango emide zisiyasebenzela ukuphiwa impuphu.

Abezitolo lokhe bengakehlisi intengo yempuphu yiloba uMongameli welizwe wamemezela ukuthi lokhu kumele kwenziwe ngoba abantu baphila ngesitshwala kungakho-ke akumelanga behluleke ukuthenga impuphu ngoba ibiza imali enengi kakhulu. 

Ekhuluma lentatheli omunye wezakhamizi uMnumzana John Mudenda uveze ukuba indlala isibathwalise nzima.

“Abantu bathwele nzima ngendlala, abanye sebeze behlala begqula inkelo ukuze bazidle babambe ithumbu kodwa inkelo zake zasuthisa yini? Abantu abasenelisi ukuba badle kathathu ngelanga ngenxa yokukhwela kwentengo yempuphu.

“Isaka le10kg yempuphu libiza i-$120 imali le inzima ukuze umuntu ayithole lanxa ufuna ukuthengisa izifuyo uyazithengisa kangaki njalo zithengwe ngubani njengoba uzulu wonke laye engelamali.

“Uhlupho lwendlala luzasidalela okunye okunengi kakhulu, abantwana bazacina bengasayi ezikolo ikakhulu abangamankazana bacina bephatheka ekugangeni bedinga ongabathengela okuya ethunjini,” kubika uMnu Mudenda.

Uqhubekele phambili waveza ukuba badinga usizo lokudla ukuze basinde besalinde ukuthi izulu line.

“Sicela uHulumende asiphathise ngoba abantu bangafa ngendlala. Sizwe kuthiwa uMongameli wethu uthe impuphu kumele yehliswe kodwa kithi ngapha sithwele nzima ilokhu idula. 

“Sicela njalo ukusizakala sibelakho ukuzilimela besesithemba ukuthi uMlimu uzasinika izulu lonyaka mhlawumbe kungaba ngcono kakhulu kungakho sidinga ukuncedisa yiloba singasebenza singaqeda sihole ukudla kuyabe kulungile.

“Ezivandeni lapho esilima khona imbhida isitshile ngoba amanzi lawo ayasilela, besitshona ngayo imbhida ngezinye izikhathi manje khathesi akusela manzi, isitshile,” kuveza uMnu Mudenda,  

Iphephandaba likazulu lixhumane loNkosazana Sinikiwe Dube ochaze ukuba baphakathi kodubo lwendlala ngenxa yokukhwela kwentengo yempuphu.

“Impuphu nxa ikhwela emadolobheni emakhaya kuhle kube ngokunye. Inengi labantu emakhaya alisebenzi njalo kunzima ukuthola imali yokuthi uthenge nje i-10kg yona engaqedi iviki ulayo.

“Sidinga uncedo lokuba sithole ukudla sisamelele ukuba line siqale ukulima ukuze kutholakale ukudla. Abantwana ezikolo sebehamba lemiphako yenkelo ukuze benelise ukuthi badle emini baphenduke ngekhaya ntambama okuyimpilo enzima kubo,” kutsho uNkszn Dube.

Intatheli ixhumane leNduna uDobola yena oveze ukuba balodubo lwendlala kakhulu.

“Ngikhuluma khonapha ngithenge impuphu idula kakhulu, kunzima kakhulu kithi lokhu. Abantu bayalamba. Imuli eyodwa ngenyanga ifuna impuphu efika 80kg yona ebiza $790 bond, akula muntu olayo imali le, abanye sebephila kanzima.

“Umuntu uyavuka ekuseni ahambe amakhilomitha afika itshumi lanhlanu esiyasebenza ukuba aholiswe ngokucutshelwa impuphu ayekudla labantwana okuyinto enzima kakhulu.

“Sidinga uncedo lokudla ukuba kusizakale kakhulu izingane ngoba ezikolo lapha sekunzima, abantu bazakuwa phansi ngendlala,” kuphetha iNduna uDobola.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey

This will close in 20 seconds