uMthunywa
Silo Charles Dube
KUVIKI ephelileyo sitshiye uMaNgwenya unina kaSilobile eqhuqhiswa yikuhlala kukaSilobile esikolo engasahlali ngekhaya. Wabuya wacobeka njalo esebona uSilobile esehamba loNgenzile owayengasweleki enkomponi iMbijana.
UNgenzile sizwile ukuthi wayeyinhlanyelo embi okwakungamele ehamba lomntwana ovela emzini olenhlonipho abuye alunge.
Babethi umzimba kaNgenzile kawusasethuki isilisa, pho uSilobile wayengasala njani ebubini lanxa uNgenzile esiya eMbijana? Kuyamcunula kakhulu uMaNgwenya ukuzwa ukuthi ingane yakhe uSilobile usezwana loNgenzile aze afise ukuthi aluba uNgenzile wazalwa ethule. UMaNgwenya uyavuma ukuthi mubi umntanakhe uSilobile yikho nje engalalanga mhla evela ngale kweHadlana. Kalaqiniso ukuthi behlangana loNgenzile wayehamba yedwa yini?
Nxa uSilobile wayehamba laye kungani bengambonanga? Waphendukelani ebabona? Wesabani ukubonwa ehamba loNgenzile? Nxa esazi ukuthi abazali bakhe kabathandi ukuthi ahambe loNgenzile uhambelani laye? Yimibuzo egcwele ekhanda likaMaNgwenya, unina kaSilobile le. Iqiniso uyalivuma uMaNgwenya ukuthi mubi umntanakhe ngoba wesaba inyama yakhe, kesabi yena. Uyaphambili enika isifundo kuMahlabezulu uMaNgwenya.
Uthi: “Umntwana owesaba inyama yabazali bakhe kuphela, kodwa bona engabesabi, uliqili. Nxa engesabi izithunzi zabazali bakhe kuyakhanya ukuthi lezabaphansi kazesabi. Ngemva kokunakana wathi njalo uMaNgwenya ekhulumela ebuthongweni: “Ongesabi izithunzi zabaphansi lesoPhezulu kasesabi. Ongesabi ubuthathu lobu kesabi lutho. Ucine evuma ukuthi uNgenzile njengebizo lakhe umenzile sibili ngokumxhwalisela umntanakhe. Ngabe ulobile sibili ngokuxhwaliselwa ingane yakhe nguNgenzile.
Ngalokhu kusobala ukuthi amabizo abalingiswa abathi uNgenzile loSilobile ayakhuluma ngoba uNgenzile lo usehluthuna uSilobile ezandleni zabazali bakhe usephunyuka laye emusa endaweni zobubi ezinjengeMbijana njalo umtshiyisa umsebenzi wobubalisi athi ayesebenza kubomesisi edolobheni lakoBulawayo. UMaNgwenya uthi ulobile loba nxa esethathelwa ingane yakhe nguNgenzile uyabe eselobile.
UMaNgwenya uqhuqha esenzenje izikolo zazivaliwe, uSilobile esekhaya. Engakahlali esikolo wayengumntwana obobothekayo uSilobile. Ubuso bakhe babelulekile, belujayele uhayezi lwamazinyo akhe abanawakhe. Kuthiwa babengamazi ukuthi ungudadewabo ngoba babedumelana laye, babhuqane laye. Wayathi lanxa esiya enkunini lomnawakhe uQhikiza kuze kungathi ngumuntu ohamba losowabo. Lomnawakhe ongumfana, uBantwini, wayengamazi ukuthi ngudadewabo lo uyinkazana, ngoba engakayi eMthombothemba babebhukutsha bonke esizibeni seNzhala.
Lanxa esebuyile, esefundisa, babengatshiyani lanxa besiya eSontweni lemidlalweni. Yikho nje onakaZindaba lonakaSenzile bake bahleka, benyeya besithi, “Uthi angenda yenalo, nakamntwana?” Babesitsho ngoba uSilobile wayetshona elandelana lomnawakhe ongumfana uBantwini. Kwakusasekuhle lapho kodwa sizwa ukuthi waguquka kukulunga lokhuya ayeyikho khona uSilobile.
Lokho wayahlala esikolo amehlo akhe ayengasahlangani lawabanye; ikakhulu akanina labanawakhe.
Wayengasabathakazeleli njengakuqala. Waqalisa ukubopha ubuso nxa bethi badlala laye. Waqalisa ukumxwaya uBantwini. Funda uzwe okwalandelayo.
