uMthunywa

Pheka loMaMoyo: Amathumbu

Amathumbu

LAPHA ngizakhuluma ngezangaphakathi eziqala ngokunje:

(a) Amathumbu ayakhanywa akhutshwe yonke ingcekeza umswane uphele nya.
(b) Ulusu luyavulwa kukhutshwe wonke umswane kugeziswe njengokuba kulapho okugayelwa khona konke okuyabe kudliwe yinkomo.
(c) Itwane abanye abathi yibhayibhili ngoba inyama zivuleka njengamaphepha lalo luyageziswa.
(d) Isadijana laso kulapho okwedlula khona yonke ingcekeza.

Bantu lezi ezangaphakathi ezine zitshengisa ukuhlanzeka kumbe ubutshapha bukamama,  nxa zingaphathwanga ngokunanzelelwa zigeziswa zakhutshwa yonke ingcekeza. Qaphela ubutshapha bakho bungaveli obala ngenxa yokwehluleka ukulungisa ngokupheleleyo amathumbu, amalusu, itwane, isadijana lomtshaza. Lezi yizangaphakathi zenkomo ezidliwayo. Sake safika isikhathi lapha thina abensundu esasesizenyanya lezi ezangaphakathi sisithi zingcolile azifanelanga ukudliwa. Amhlophe bakwethu ngoba lamuhla ezangaphakathi sezidliwa kakhulu ngitsho lasemadolobheni, angitsho emakhaya.

Akusekho ukukhangelelana phansi ngazo. Sesize sisithi yizibiliboco. Lalapha ezithengwa khona ezilaheni (ama-butchery) ziyabangelwana ofike kuqala ufike kuqala. Ufundile loba awufundanga zidlele nje ukholise, kakho ozakukhangelela phansi.

Bakwethu kufanele sifunde ukuthi izizwe ngezizwe zilokudla kwazo kwemvelo eziziqhaja ngakho, wena lawe ziqhenye ngakho okugoqela zonke ezangaphakathi zonke engizibalise lapha amathumbu, ulusu, itwane, isadijana lomtshaza. Hayi bo ziqhenye ngalezi nyama njalo ziphekele uzidlele ukholise, ungezwa ngelikabathi pheka udle.

Ukupheka amathumbu

Okudingakalayo

(1) Isihluluzwana samathumbu enkomo kumbe awembuzi kumbe imvu esilingana imuli ezakudla
(2) Angaba ngathengiweyo kumbe ngavela esifuyweni esihlatshiweyo lapha ekhaya.
(3) Imbiza, ingqamu lesawudo
(4) Qala ngokugezisa amathumbu aze aphele wonke umswane uthi du.
(5) Waqobe amaqatha athe thuthu ngoba ngokuvuthwa kwawo ayafinyela.
(6) Wafake embizeni uthele amanzi aqandayo.
(7) Ungawafaki amafutha ngoba alamafutha wona ngokwawo thela usawudo lodwa nje.
(8) Wayekele eziko okwesikhathi eside ngokuqina kwawo. Qakathekisa ukuthi ayavuthwa sibisibili hatshi ukuthi ulume uwadonsa udlikiza usithi dlikithi. Nxa esevuthwa yehlisa umlilo utshiye olingeneyo. Bona ukuthi utshiya umhluzi omlutshwana kumbe utshiye kungelamhluzi.

Kuhle ukuwadla esatshisa ngoba ayanquma ngenxa yamafutha awo.

Ukudliwa kwamathumbu

Tshebisa isitshwala sempuphu yomumbu, amabele kumbe ingqoloyo. Dlana wona wodwa nje siwapheka isintu semvelo.