uMthunywa

Lingasebenzisi imbawula ukukhudumeza inkukhu

Buhlebenkosi Gaule
ABALIMI sebecebiswe ukuthi bangasebenzisi imbawula ezilugwini zenkukhu besenzela ukukhudumeza inkukhu kumbe amathendele ngoba intuthu yakhona ilakho ukuzihitsha zife.

Kubikwa abalimi abanengi ngesikhathi somqando bayabasa imbawula bayifake phakathi kwezilugu ukuze inkukhu zabo, ikakhulu ama-broiler, zingabulawa ngumqando.

Noma nje lokhu bekukhanya kungumbono omuhle kodwa ingcitshi kwezokulima lokufuya sezixwayise abantu ukuthi bengakwenzi lokhu ngoba intuthu ephuma lapha ilakho ukuzihitsha zife.

Ekhuluma lephephandaba likazulu uMnumzana Cosmas Muzunde onguLivestock Production Officer uqonqosele ukuba  kuqakathekile ukuba abalimi bangasebenzisi imbawula ebusuku ngenhloso yokukhudumeza inkukhu ngoba zilakho ukuhitshwa yintuthu ephuma emalahleni zife.

“Abalimi kumele bakufake emkhumbulweni wabo ukuba ngesikhathi bezama ukunceda inkukhu zabo ngokuzitshiyela imbawula ezilugwini imbawula ilakho ukuzibulala lezo nkukhu nge-carbone monoxide,” kutsho uMnu Muzunde.

UMnu Muzunde uqhubekele phambili wathi kungcono abalimi basebenzise ezinye indlela ezingakhudumeza inkukhu lamathendele ezingaso malahle okugoqela amalembu lotshani.

“Kungcono abalimi bendlale utshani kumbe amalembu phansi ukuze inkukhu zabo zingaguliswa ngumqando ovela phansi zihlale endaweni ekhudumalayo hatshi ukuzifakela imbawula engacina isizibulala.

“Okunye njalo abalimi balakho ukusebenzisa izibane ezibizwa ngokuthi ngama-infra red lights, izibane lezi zilamandla okukhudumeza isilugu kanti njalo kawalantuthu engalimaza inkukhu kumbe amathendele,” kuphetha uMnu Muzunde.