Isiphawulo
NJENGOBA sekutshiwo ngaphambili, isiphawulo yisichasiso esichaza usobizo (ibizo kumbe isabizwana) esimlandelayo.
Laso isiphawulo silengxenye ezimbili, isivumelwano lesiqu.
Zilitshumi lanhlanu kuphela iziqu zesiphawulo: Yilezi ezilandelayo: -nye, -bili, -thathu, -ne, -hlanu, -khulu, -ncane, -hle, -bi, -de, -fitshane, -nengi, -ngaka, -dala, -tsha. Yizo kuphela iziqu zesiphawulo, kazikho ezinye.
Izivumelwano zesiphawulo
Nantu uluhlu lwezivumelwano zesiphawulo ngezigaba zamabizo: Izibonelo: Nxa sinika uluhlu lwezivumelwano lezi siqala kusigaba okhulumayo lapha esithola lezi izivumelwano: engim-/esiba.
Kusigaba okhuluma laye: om-/eliba-.
Kusigaba okhuluma ngaye yikho lapha esiqala khona kusigaba 1. Lapha isivumelwano sesiphawulo kungaba ngu/om- kumbe omu-/.
Lakusigaba 1a ziyafana izivumelwano zesiphawulo om-, omu-.
Kusigaba 2 laku 2a ziyafana izivumelwano zesiphawulo ngu- aba- lo aba-.
Kusigaba 3 isivumelwano sesiphawulo ngu- om-, omu-. Kusigaba 6 isivumelwano sesiphawulo ngu- aba-.
Kusigaba 9 isivumelwano sesiphawulo ngu- eN-. Umankankane (n) wenziwe wabamkhulu ngoba emela bonke omankankane u/m lo n/.
Kuyafana lakusigaba 10 lapho isivumelwano sesiphawulo singu –eziN-.
Isivumelwano sesiphawulo kusigaba 11 ngu –olu-. Kusigaba 14 isivumelwano sesiphawulo ngu – obu- kuthi kusigaba15 ngu- oku-.
Kusibanga esilandelayo sizatshengisa ukwakhiwa kwezivumelwano zesichasiso.